Anadolu’da yüzlerce türü bulunan elma önemli yerli meyve türlerinden biridir. Meyve gelişimini ve ağaç sağlığını desteklemek için yılın belirli dönemlerinde elma ağaçlarının budanması gerekir. Budama işlemi yaz ve kış aylarında olmak üzere yılda minimum 2 defa yapılır. Elma ağacını budamak için ağaç türüne ve yetiştirme amacına göre farklı teknikler kullanılır. En yaygın kullanılan teknik Modifier-Lider sistemidir.
Elma ağacı nasıl budanır?
Fidan dikimini takiben birkaç yıl içinde en güçlü dal belirlenir ve ana dal olarak seçilir. İlk yılda ağaçların türüne göre ortalama 90 cm yükseklikten tepe kısımları kesilir. Bodur türlerde kesim mesafesi 70-75 cm’dir. Fidanların boyları kesim yükseklikleri civarındaysa kesilmeden bırakılır. Baharda gelişmeye başlayan sürgünlerden temmuz ayında 5 tanesi seçilir ve diğer dallar iptal edilir. Yerden yüksekliği 40 cm’e ulaşan dal, birinci dal olarak seçilir. 15-20 cm mesafede gövdeye 45-60, diğer dallara ise 70 derece açı yapan 4 ana dal daha belirlenir. Dar açılı dalları genişletmek ve açı kazandırmak için genişletme uygulamaları yapılır. Tüm dal seçimleri yapıldıktan sonra kalan dallar gelişmeden alıkoyulmak için eğilir ya da bükülür. Kış budaması zamanı geldiğinde bu dallar kalıcı olarak kesilir.
İkinci yılda şekil kazanan fidanın yanlarından yeni dallar oluşmaya başlar. Temmuz ve ağustos aylarında yaz budaması ya da uyku dönemini takiben kış budaması yapılabilir. Ana dal ve yan dal olarak 2 dal seçildikten sonra diğer dallar eğilir ya da kesilerek çıkartılır. Yardımcı dal seçilirken ana dala 10-20 cm mesafede olması gerekir. Yardımcı dalın ana dal ile aynı açıda olması ve aynı yöne bakmasına dikkat edilir. İkinci senedeki kış budamasında 40 cm’den daha uzun dallar kesilir. Daha kısa dallar dokunulmadan bırakılır. Boğum aralarındaki yaz sürgünleri de kış budaması esnasında temizlenir.
Üçüncü ve daha sonraki yıllarda ağaca genel bakım işlemleri uygulanır. İlk iki yılda olduğu gibi sonraki yıllarda da 3-5 dal arasından ana dal ve bir adet de yardımcı dal seçilir. Ana dallar minimum 40 olana kadar budama işlemine devam edilir. Yardımcı dallar seçilirken her bir dalın birbirinin karşı yönünde olmasına ve bir simetri oluşturmasına dikkat edilir.
Elma ağacı nasıl budanır?
Fidan dikimini takiben birkaç yıl içinde en güçlü dal belirlenir ve ana dal olarak seçilir. İlk yılda ağaçların türüne göre ortalama 90 cm yükseklikten tepe kısımları kesilir. Bodur türlerde kesim mesafesi 70-75 cm’dir. Fidanların boyları kesim yükseklikleri civarındaysa kesilmeden bırakılır. Baharda gelişmeye başlayan sürgünlerden temmuz ayında 5 tanesi seçilir ve diğer dallar iptal edilir. Yerden yüksekliği 40 cm’e ulaşan dal, birinci dal olarak seçilir. 15-20 cm mesafede gövdeye 45-60, diğer dallara ise 70 derece açı yapan 4 ana dal daha belirlenir. Dar açılı dalları genişletmek ve açı kazandırmak için genişletme uygulamaları yapılır. Tüm dal seçimleri yapıldıktan sonra kalan dallar gelişmeden alıkoyulmak için eğilir ya da bükülür. Kış budaması zamanı geldiğinde bu dallar kalıcı olarak kesilir.
İkinci yılda şekil kazanan fidanın yanlarından yeni dallar oluşmaya başlar. Temmuz ve ağustos aylarında yaz budaması ya da uyku dönemini takiben kış budaması yapılabilir. Ana dal ve yan dal olarak 2 dal seçildikten sonra diğer dallar eğilir ya da kesilerek çıkartılır. Yardımcı dal seçilirken ana dala 10-20 cm mesafede olması gerekir. Yardımcı dalın ana dal ile aynı açıda olması ve aynı yöne bakmasına dikkat edilir. İkinci senedeki kış budamasında 40 cm’den daha uzun dallar kesilir. Daha kısa dallar dokunulmadan bırakılır. Boğum aralarındaki yaz sürgünleri de kış budaması esnasında temizlenir.
Üçüncü ve daha sonraki yıllarda ağaca genel bakım işlemleri uygulanır. İlk iki yılda olduğu gibi sonraki yıllarda da 3-5 dal arasından ana dal ve bir adet de yardımcı dal seçilir. Ana dallar minimum 40 olana kadar budama işlemine devam edilir. Yardımcı dallar seçilirken her bir dalın birbirinin karşı yönünde olmasına ve bir simetri oluşturmasına dikkat edilir.
