Bebekler hakkındaki sohbetlerin en popüler konularından biri, bebeğin kime benzediğidir. Bununla birlikte benzerliğin çok olması gibi az olması da ilginç bulunur. Bazen iki kardeş, fiziksel özellikler bakımından birbirinden o kadar farklı olur ki görenler hayrete düşer. Peki bu nasıl mümkün oluyor?
Kromozomlar
Embriyonun bebeğe dönüşme yolculuğu oldukça ilginçtir. Bu yolculuk bir sperm ile bir yumurtanın karşılaşması ile başlar. Embriyo bu ikisinin kaynaşması ile oluşur ve dokuz ay boyunca çeşitli gelişim aşamalarından geçtikten sonra bebek haline gelir.
Her insan, bir dizi kromozomla dünyaya gelir. Kromozom, en basit tarifi ile canlıların DNA’sının çoğunluğunu içeren bir pakete benzer. DNA (Deoksiribonükleik asit) insanın üreme ve gelişme talimatlarının çoğunu taşıyan bir moleküldür. Kısacası kromozomlar, embriyonun nasıl bir bebek olacağı ile ilgili bilgiyi taşıyan paketlerdir.
Kromozomun şekli X harfine benzer. Bu X, biri anneden biri babadan gelen iki yarının birleşimi ile oluşur. Her bir kromozom, bir dizi gen içerir ve her genin iki kopyası vardır. Bu kopyalardan biri anneden biri babadan gelmiştir ve hangi gen baskınsa bebeğin özelliklerinde o gen ifade edilir.
Karışma ve Eşleme
23 çift kromozomumuzun üzerinde yaklaşık 20 bin gen dizilidir. Ebeveynler, yavrularına genlerini değil kromozomlarını aktarır. Babadan gelen tüm hücreler, tamamen aynı olan bir gen dizisi içerir. Bu durum anne için de geçerlidir. Kuşkusuz onlar da bu genleri kromozomları aracılığıyla ebeveynlerinden almıştır.
Bir sperm hücresi, babanın anne-babasından rastgele aldığı genlerle oluşur. Bu rasgele seçilmiş genler, X şeklindeki kromozomların yarısını oluşturur. Annenin yumurtasının oluşumu da aynı şekilde gerçekleşir. Dolayısıyla dünyaya gelen her bebek aslında dört kişinin yani anneanne, babaanne ve iki dedenin genlerinden seçilmiş bizi dizi gene sahiptir. Yani fiziksel özelliklerimiz, bu dörtlünün genlerinin rastgele karıştırılıp eşleştirilmesi ile belirlenir. Aynı ebeveynler tarafından dünyaya getirilen kardeşlerin, fiziksel özelliklerinin bazen birbirlerine hiç benzememesinin sebebi budur. Bu tıpkı, aynı iskambil destesinden çekilen iki dizi kartın tamamen aynı kartlardan oluşmamasına benzer.
Çevrenin Rolü
Fiziksel özelliklerimizin belirlenmesinde genlerimiz yanı sıra çevresel faktörler de etkilidir. Çevre ile kast edilen büyürken içinde bulunduğumuz koşullardır. Buna beslenme, fiziksel aktivite durumu, iklim vb. her türlü koşul dahil edilebilir. Bazen kardeşlerin yaşam ortamlarının birbirinden farklı olması fiziksel görünümlerinin farklılaşmasına neden olur.
Kromozomlar
Embriyonun bebeğe dönüşme yolculuğu oldukça ilginçtir. Bu yolculuk bir sperm ile bir yumurtanın karşılaşması ile başlar. Embriyo bu ikisinin kaynaşması ile oluşur ve dokuz ay boyunca çeşitli gelişim aşamalarından geçtikten sonra bebek haline gelir.
Her insan, bir dizi kromozomla dünyaya gelir. Kromozom, en basit tarifi ile canlıların DNA’sının çoğunluğunu içeren bir pakete benzer. DNA (Deoksiribonükleik asit) insanın üreme ve gelişme talimatlarının çoğunu taşıyan bir moleküldür. Kısacası kromozomlar, embriyonun nasıl bir bebek olacağı ile ilgili bilgiyi taşıyan paketlerdir.
Kromozomun şekli X harfine benzer. Bu X, biri anneden biri babadan gelen iki yarının birleşimi ile oluşur. Her bir kromozom, bir dizi gen içerir ve her genin iki kopyası vardır. Bu kopyalardan biri anneden biri babadan gelmiştir ve hangi gen baskınsa bebeğin özelliklerinde o gen ifade edilir.
Karışma ve Eşleme
23 çift kromozomumuzun üzerinde yaklaşık 20 bin gen dizilidir. Ebeveynler, yavrularına genlerini değil kromozomlarını aktarır. Babadan gelen tüm hücreler, tamamen aynı olan bir gen dizisi içerir. Bu durum anne için de geçerlidir. Kuşkusuz onlar da bu genleri kromozomları aracılığıyla ebeveynlerinden almıştır.
Bir sperm hücresi, babanın anne-babasından rastgele aldığı genlerle oluşur. Bu rasgele seçilmiş genler, X şeklindeki kromozomların yarısını oluşturur. Annenin yumurtasının oluşumu da aynı şekilde gerçekleşir. Dolayısıyla dünyaya gelen her bebek aslında dört kişinin yani anneanne, babaanne ve iki dedenin genlerinden seçilmiş bizi dizi gene sahiptir. Yani fiziksel özelliklerimiz, bu dörtlünün genlerinin rastgele karıştırılıp eşleştirilmesi ile belirlenir. Aynı ebeveynler tarafından dünyaya getirilen kardeşlerin, fiziksel özelliklerinin bazen birbirlerine hiç benzememesinin sebebi budur. Bu tıpkı, aynı iskambil destesinden çekilen iki dizi kartın tamamen aynı kartlardan oluşmamasına benzer.
Çevrenin Rolü
Fiziksel özelliklerimizin belirlenmesinde genlerimiz yanı sıra çevresel faktörler de etkilidir. Çevre ile kast edilen büyürken içinde bulunduğumuz koşullardır. Buna beslenme, fiziksel aktivite durumu, iklim vb. her türlü koşul dahil edilebilir. Bazen kardeşlerin yaşam ortamlarının birbirinden farklı olması fiziksel görünümlerinin farklılaşmasına neden olur.
