Vajina Yırtılması Neden Olur?
Vajina yırtılması nedir?
Vajina yırtılması, vajina duvarının ilişki, doğum, enfeksiyon ya da cerrahi müdahale gibi nedenlere bağlı yırtılıp bozulmasıdır. Yırtılma daha çok doğum ve cinsel ilişkiye bağlı olur. Vajina yırtığı toplumda yaklaşık %30 civarında yaygın olarak görülür.Vajina yırtığı vajinanın tüm kas tabakasını tutabileceği gibi kısmi yırtık şeklinde de olabilir. Daha nadiren vajinada boylu boyunca uzanan uzun bir yırtık olur.
Vajina Yırtılması Belirtileri
Vajinal yolla olan zor doğumlar, cinsel ilişki ve cerahi operasyonlar vajinal yırtılmanın en önemli nedenleridir. Vajina yırtığı, oluşma şekline göre birçok farklı belirti ile karşımıza çıkar. Vajina yırtığının derecesi ve uzanımı belirtilerin şiddetini yansıtır. Bu belirtiler şunlardır;- Ağrı
- Kanama
- Akıntı
- Kaşıntı
- İdrarda yanma
- Cinsel isteksizlik
- Vajinal yapışıklık
- Vajina darlığı
- Vajinada sertlik
1. Vajinal ağrı
Vajinal yırtığın en önemli belirtisi keskin bir ağrı ve sancıdır. Vajinal ağrı yırtığın miktarına göre farklı derecelerde olabilir. Ağrılar hafiften, şiddetli ve dayanılmaz olana kadar değişir. Bazen ağrı idrar ya da büyük tuvalet yaparken ıkınmaya bağlı belirginleşebilir. İdrarın vajinadaki yırtığa temas etmesi de yanma şeklinde ağrı yapar. Özellikle vajinal giriş yırtıklarında cinsel ilişki sırasında şiddetli bir ağrı olur. Ağrı aynı zamanda kadında cinsel isteksizliği tetikler. Yırtığın uzun süre tedavi edilmemesi ilişkiye girememe, zevk alamama ve vajinismus gibi sorunları beraberinde getirir.2. Vajinal kanama
Vajina yırtığında yırtığın derinliği ve uzanımına göre değişen miktarlarda kanama olur. Özellikle tüm kas tabakasını içeren ve rahme doğru ilerleyen yırtıklarda kanama daha fazla görülür. Cinsel ilişkiye bağlı kanamalarda yırtık çoğunlukla vajina girişi düzeyindedir. Doğuma bağlı yırtıklarda ise vajinanın tüm uzunluğu boyunca yırtıklar görülebilir.3. Vajinal enfeksiyon
Vajina yırtığı tedavi edilmez ya da tedavi ertelenirse enfekte olabilir. Yırtık hattındaki enfeksiyon vajinal akıntı, yanma, ağrı ve kaşıntı ile belirti verir. Şiddetli enfeksiyonlarda ateş ve vajina çevresinde apse oluşumu görülebilir. Tedavide uygun antibiyotik ve gereğinde apse drenaj yöntemleri kullanılır.4. Vajina darlığı ve yapışıklık
Vajinal yırtıklar tedavi edilmezse nedbe dokusu ile iyileşerek vajinal darlık ve yapışıklıklara neden olabilir. Vajinal darlık ve yapışıklıklar ilişki sırasında ağrı, vajinal enfeksiyonlar ve zor doğum ile sonuçlanır. Böyle bir durumda vajina cerrahi olarak genişletilerek tedavi sağlanır.5. Vajinada sertlik
Geniş vajinal yırtıklar tedavi edilmese bir müddet sonra daha da açılarak kalın bağırsağın son bölümü olan rektum ya da idrar kesesi vajina içine doğru fıtıklaşabilir. Ikınmakla daha belirginleşen fıtık kesesi ele gelen vajinal sertlik şeklinde hissedilir. Tedavide vajinal açıklık cerrahi olarak onarılıp kapatılmalıdır.Vajina yırtılması neden olur?
Vajina yırtılmasının en sık nedeni zor vajinal doğumdur. Bebeğin iri olması, geliş anomalileri ya da vajinal darlıklar doğum sırasında yırtılma ile sonuçlanabilir. Bazen de normal doğum sırasında bebeğin başının vajinadan rahat çıkması için hekim tarafından epizyotomi denen bir kesi yapılır. Bu kesi doğum bitince dikilerek onarılır.Vajina yırtılmasının bir diğer nedeni de cinsel ilişkidir. Daha önce cinsel ilişki deneyimi olmamış çiftlerin ilk gece ilişki denemeleri vajina yırtılması ile sonuçlanabilir. Ön sevişme olmadan, erkeğin sert bir şekilde vajinal penetrasyon yapması kızlık zarı yırtığının vajen duvarına uzanmasına neden olmaktadır. Bazı kadınlarda vajina normalden daha dardır. Bu da ilk ilişkide vajinal yırtılma olasılığını artırır.
Kadınların mastürbasyon sırasında vajene yabancı cisim sokmaları hassas olan vajinal mukoza ve duvarının yırtılmasına neden olur. Şiddetli vajinal enfeksiyonlar, lezyonlar ve cerrahi müdahaleler yırtılmanın diğer nadir nedenleridir.
Çocukluk döneminde bisiklet kazası, ağaçtan düşme, çarpma gibi nedenlerden dolayı vajina yırtığı olabilir. Küçük yırtıklar takip edilirken büyük olanlar cerrahi müdahale ile onarılır.
Vajina yırtığı kaç günde iyileşir?
Küçük mukozal yırtıklar çoğunlukla ek bir müdahale olmadan kendiliğinden iyileşir. Büyük vajinal yırtıklar ise cerrahi onarım gerektirir. Onarım sonrası iyileşme süresi yaklaşık 4-6 haftadır. Bu süre boyunca genital bölge temizliğine dikkat edilmeli, deniz ve havuza girilmemeli, cinsel ilişkide bulunulmamalıdır. Sağlıklı bir iyileşmenin olabilmesi için bu kurallara dikkat edilmelidir. Özellikle sigara ve alkol kullanımı doku iyileşmesini geciktireceğinden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Operasyon sonrası ağır kaldırmamak, kuvvetli öksürüp ıkınmamak dikişlerin açılmaması için önemlidir. Operasyonda kendiliğinden eriyen dikişler kullanılır. Bu yüzden dikiş aldırmaya gerek kalmaz. Cerrahi sonrası 7-10 gün civarında dikişlerde erimeye bağlı hafif vajinal kaşıntı ve miktarı az renksiz, kokusuz bir akıntı görülebilir.Vajina yırtığı kendiliğinden geçer mi?
Küçük vajinal yırtıklar genellikle kendiliğinden iyileşebilir. Ancak kanama ve ağrının fazla olduğu yırtıklar muayene ile değerlendirilmelidir. Vajina duvarının tam kat yırtıkları ve uzunlamasına yırtıklar mutlaka cerrahi olarak onarılmalıdır. Tedavide gecikme, kan kaybı, enfeksiyon, vajinal fıtık, vajinal deformasyon, darlık ve yapışıklık gibi komplikasyonlara yol açar. Yırtığın vajina dışındaki kaslara uzanması idrar ve büyük tuvaleti tutamama gibi ciddi sorunlar yaratabilir.Vajina yırtılması tedavisi
Vajina yırtılması tedavisi yırtığın derecesi ve uzanımına göre planlanır. Ufak vajinal mukoza yırtıkları kendiliğinden iyileşebilir. Vajina duvar kası tam veya kısmi yırtıkları dikilerek kapatılmalıdır. Geniş vajina ön duvar yırtıklarında mesane, vajina arka duvar yırtıklarında rektum vajen içine fıtıklaşabilir. Bu durumda daha geniş çaplı bir onarım gerekir.Vajina yırtılması ameliyatı sonrası doktorunuz ağrı ve sancılar için ağrı kesiciler verecektir. Bazı durumlarda enfeksiyon gelişimini önlemek için uygun antibiyotikler verebilir.
Cinsel İlişki Sırasında Vajinada Yırtılma Oluşması Tedavisi
Vajina duvarının yırtık şeklinde deforme olmasının farklı nedenleri vardır. Normal doğumlar, kürtaj ve benzeri cerrahiler, tekrarlayan enfeksiyonlar ve cinsel ilişki, vajina yırtıklarının başlıca nedenleri arasında yer alır. Peki vajinada yırtık nasıl anlaşılır? Vajinada yırtık; şekline ve şiddetine bağlı olarak bazı sinyallerle uyarı verir. Bu belirtileri şöyle sıralayabiliriz:
- Bıçak saplanması gibi keskin bir ağrı ve acı. (Ağrılar yırtığın derecesine bağlı olarak; hafif, orta veya şiddetli olabilir).
- Tuvalet ihtiyacı giderilirken ıkınmaya bağlı ortaya çıkan ağrılar
- İdrar yaparken yanma
- Cinsel ilişki esnasında acı
- Cinsel ilişki esnasında kanama
- Akıntı ve kaşıntı sorunu
Bu semptomlar vajinal yırtıklara işaret ediyor olabilir. Vajinada yırtılma problemi, normal doğumların hemen hemen kaçınılmaz sonuçlarından bir tanesidir. Vajinal yırtık tedavisi için bazen cerrahi müdahaleler gerekebilir. Doğum sonrası meydana gelen minimal düzeyde yırtıkların kendiliğinden düzelme ihtimalleri vardır. Ancak fizyolojik sorunlara da yol açan büyük boyutlu yırtıkların cerrahi olarak onarılması gerekir.
Vajina Dudak Kenarı Yırtılması Neden Olur?
İlk doğum tecrübesini yaşayacak anne adaylarının hazırlıklı olması gereken konulardan bir tanesi de; vajina ve komşu dokularda yırtık oluşumudur. İlk doğum, vajinanın yeterince esnek olmaması sebebiyle yırtıklar için tetikleyici unsurdur. Vajinada yırtık nasıl anlaşılır diye soran anne adayları, doğum sonrası az önce bahsettiğimiz semptomların varlığını gözlemlemelidir. Şayet vajinanın kendini toparlama süreci tamamlandıktan sonra şikayetler devam ediyorsa, mutlaka vajinal yırtık tedavisi için harekete geçilmelidir.
Perine Bölgesi Yırtılması Nasıl Olur?
Normal doğum, sadece vajinal yırtıklara değil perine yırtıklarına da sebep olabilir. Vajen girişinden makata kadar uzanan bölge perine olarak adlandırılır. İdrar ve dışkı fonksiyonunu kontrol eden kaslar bu bölgede yer alır. Doğum, perine bölgesindeki kasların gevşemesiyle gerçekleşir. İlk doğumlarda ve zor doğumlarda perine bölgesinde yırtılmalar meydana gelmesi kaçınılmaz olabilir. Kontrolsüz yırtılmaların önüne geçebilmek adına doğum esnasında perine bölgesine epizyotomi olarak isimlendirilen planlı kesiler uygulanabilir. Epizyotomi ile hem doğumun kolaylaştırılması hem de bu alanda fonksiyon kayıplarının önüne geçilmesi amaçlanır. Böyle durumlarda perine yırtılmasının tedavisiyle birlikte vajinal yırtık tedavisi eş zamanlı planlanabilir.
Cinsel İlişki Sırasında Vajinada Yırtılma Olabilir Mi?
Normal doğumların dışında vajinal yırtıkların bir diğer sık rastlanan sebebi de cinsel ilişkidir. Vajinaya penis veya sert bir cisimle giriş, vajen bölgesinde zedelenmelere; pelvik bölgesinde ise ağrılara sebep olabilmektedir. Vajinal deformasyonlar ister normal doğum sonucu ister cinsel ilişki sırasında gerçekleşsin, vajinal yırtık tedavisi ile giderilebilmektedir.
Vajinal Yırtık Tedavisi Nasıl Olur?
Doğuma bağlı olarak meydana gelen vajinal yırtıklar ilk hafta sıkıntı yaratabilirler. Vajina bölgesinde baskı oluşturan her hareket biraz can yakıcı olabilir. Vajinada acı hissine yol açan durumlar;
- Tuvalet ihtiyacının giderilmesi esnasında
- Öksürme, hapşırma, gülme gibi ani reflekslerle
Ortaya çıkar. Doğumdan iki hafta sonra vajinada hissedilen ağrı ve acının hafiflemesi beklenir. Yırtılma derecesi fazlaysa, vajinal toparlanma 2 ya da 3 haftayı bulabilir. Cinsel ilişki sırasında ise birkaç ay devam eden ağrılar olabilir. Şikayetler devam ediyor ve öngörülen sürede geçmiyorsa; vajinal yırtık tedavisi için harekete geçilmelidir. Zira tedavi edilmediği müddetçe; tekrarlayan idrar yolları enfeksiyonu, ağrılı cinsel ilişki, kan kaybı gibi sağlık sorunları gündeme gelebilir. Vajinoplasti ameliyatı ile vajinal yırtıklar cerrahi olarak tedavi edilebilirler. Perine bölgesini de kapsayan yırtıkların varlığında perineoplasti ile vajinoplasti prosedürü kombine ameliyat olarak uygulanabilir.
Vajinal Yırtık Tedavisi İçin Kime Gitmeli?
Vajinanın fonksiyonelliğini yeniden kazanmasını sağlayan vajinoplasti prosedürü, genital bölge anatomisine hakimiyet gerektirir. Vajinal dokular; doğum, cinsel ilişki, yaşlanma, genetik vb sebeplerle zaman içerisinde yıpranabilirler. Bu süreçlerin takibi ve tedavisi, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından yapılmalıdır. Vajinoplasti gibi genital güzelleştirme kapsamında uygulanan prosedürlerden her biri estetik jinekoloji alanında uzmanlık gerektirir.
