Konumuz keşifler değil icatlar! Bazıları gerçekleştikleri dönemde büyük bir etkiye yol açmış olsalar da zamanla eski tarihli gazeteler gibi önemlerini yitirmişlerdir. Bazılarıysa gelişen yeni teknolojilere rağmen dün ne kadar vazgeçilmezlerse bugün de o kadar vazgeçilmezler.
Binlerce icat arasından en önemli sekizini belirlemek hiç de kolay bir iş değildir. Yüzyılın başından beri benzer çok sayıda liste hazırlanmıştır. Bu listelerin hepsi tartışmaya açıktır ve kuşkusuz bizim hazırlayacağımız listede tartışmaya açık olacaktır. Bu listeyi hazırlarken icatlar, vazgeçilmez olmaları yanı sıra insanlığın temel (örneğin zaman, enerji vb.) algılarını değiştirmek ve tarihin gelişimine yön vermek bakımından değerlendirilmiştir. İşte bizim listemiz:
Ekli dosyayı görüntüle 1526
1) Transistor
1947 yılında John Bardeen, Walter Brattain ve William Shockley tarafından icat edilen transistor, geçen yüzyılın en büyük icadı sayılabilir. İnsan saçından daha geniş olmayan minicik bir cihaz, bilgi çağının bütün ağırlığını omuzlarında taşıyor. Bu buluş yapılmadan öncen bilgisayarlar devasa boyutlardayken transistor ve yarı iletkenlerin geliştirilmesi ile cihazlarımızın hacimleri küçülmüş, fiyatları ucuzlamıştır.
Ekli dosyayı görüntüle 1527
Bilgisayar ve internet yaşamımızı inanılmaz ölçüde değiştirdi. Kuşkusuz resim fırçasının icadı Mona Lisa’nın yapımını garanti etmeyeceği gibi transistorun icadı da bilgisayar ve interneti garanti etmezdi ama eğer transistor ve yarı iletkenler icat edilmemiş olsaydı, bilgi çağı bugünkünden çok daha farklı yaşanırdı. Son üretilen bilgisayarları bileğimize bağlayabiliyoruz oysa transistorlar olmasaydı bugün buz küpünden bile hafif ve oldukça ucuza mal olan bilgisayarlar hem mutfağımız kadar büyük hem de çok daha pahalı olurdu.
Ekli dosyayı görüntüle 1528
2) Elektrik
Elektriğin bu listede olmaması düşünülemez zira hem gezegenimizde hem de gezegenimiz dışındaki bütün elektronik cihazlarımız elektrik olmadan cansızdır.
3) Ateş
Elektrik gibi ateşin de listedeki yeri tartışma götürmez. Buradaki tartışmalı olan ateşin gerçek bir icat olmamasıdır. İnsanoğlu ateşi değil, ateşi manipüle etmemizi sağlayan araç gereçleri icat etmiştir. Fakat ateşi manipüle eden aletler geliştirmek, insanlık tarihinde devrim yaratmıştır. Yiyecekleri pişirebilmek, sindirim sistemimizin değişmesini, bağırsaklarımızın kısalmasını sindirim için kullandığımız enerjinin azalmasını sağlamıştır. Toplu yerleşim alanlarının kurulmasında, güneş battıktan sonra da etrafımızı görebilmemizi bu icada borçluyuz.
Ekli dosyayı görüntüle 1529
4) Optik Lensler
Optik lenslerin icadı mikroskop, teleskop hatta gözlük üretimini mümkün kılarak, görme olanaklarımızı inanılmaz derece genişletmiştir. Galileo teleskopunu gökyüzüne ilk kez çevirdiğinde gözlerine yansıyan göz kamaştırıcı ışık, insanlığın arzularının, itilaflarının, çatışmalarının, başarı ve başarısızlıkların hatta insanın varlığının ne kadar küçük olduğunu görmesini sağlamıştır.
Ekli dosyayı görüntüle 1530
Daha öncede gökyüzüne bakıp yalnız olmayabileceğimizi düşünebiliyorduk ancak teleskobun icadı bize evrendeki milyarlarca galaksiden birinin kıyısında yaşadığımızı gösterdi. Teleskobun icadı astronomi ve metafizik arasında bir paradigma kaymasına da yol açmıştır.
Mikroskobun icadı ise burnumuzun dibindeki bir gerçeği fark etmemizi sağlamıştır. Mikroskop olmadan bileşikleri manipüle edemeyeceğimiz ve ilaçları sentezleyemeceğimizden biyo teknoloji mümkün olmazdı. Merceğin geliştirilmesiyle insanoğlu doğanın kanunlarına etki etme imkanına kavuşmuş ve ölümü erteleyebilen tek tür haline gelmiştir.
5) Penisilin
1928’de Alexander Fleming, Latince adı penicillium notatum olan bir tür küf mantarının bakterilerin gelişimini engellediğini keşfetmiştir. Bu gözlemi üzerine küfü izole ederek sentezlemeyi başarmıştır. Bu madde ölümcül hastalıklara neden olan pek çok bakteri türünü ortadan kaldırabildiği için milyonlarca insanın hayatını kurtarmış ve tüm zamanların en etkili icatları arasında sayılmayı hak etmiştir.
Ekli dosyayı görüntüle 1531
6) Aşılama
Milyonlarca yaşamı kurtaran bir diğer buluş, 1976’da çiçek hastalığından ölmek zorunda kalmamamızı sağlayan bir dahi olan Edward Jenner’dan gelmiştir. Jenner’in geliştirdiği çiçek aşısı, bu hastalığa karşı bağışıklık kazanmamıza ve doğanın çiçek hastalığı şekline bürünmüş öfkesini bertaraf etmemizi sağlamıştır.
1885’te Louis Pasteur tarafından geliştirilen kuduz aşısından sonra veba, tüberküloz, tifo, çocuk felci, kızamık, kabakulak, kızamıkçık vb. pek çok aşı geliştirilmiştir. Antibiyotiğin icadı gibi aşının icadı da insanlığın ölümü erteleme maharetinde bir mertebe daha yükselmesi anlamına gelir.
Ekli dosyayı görüntüle 1532
7) Matbaa
En büyük icatlardan biri de bilginin yaygınlaşmasını sağlayarak yepyeni icatları kolaylaştıran matbaanın icadıdır. Johannes Gutenberg tarafından 1450’de icat edilen matbaa teknolojisi, Bilgi Çağı’nı başlatmıştır. Matbaa sayesinde bilgi ve bilgelik güneş ışığı kadar ulaşılabilir bir hale gelmiştir. Buluşun devrimci niteliğinin bir sebebi de bilginin elde edilmesinin ucuzlamış olmasıdır. Newton’un Matematiğin Prensipleri’nden, Shakespeare’in Kralı Lear’na ve tabii ki bütün kutsal metinler matbaa sayesinde evrensel bir hale gelmiştir.
Ekli dosyayı görüntüle 1533
8) Tekerlek
Dünyanın en büyük icatlarından hiçbiri tekerlek olmadan tamamlanamazdı. Tekerleğin icadı ateş ve elektrikle rekabet edecek kadar önemlidir. Tekerleği kimin icat ettiğini bilmiyor, ama kim olursa olsun, bir çemberin aksa monte edilmesi insanlığın gelişimini kökünden değiştirmiştir. Tekerlek ve karmaşık dişli çarklar endüstrideki gelişmeleri mümkün kılmış, gemiler ve taşıma araçları yapmamıza olanak sağlamıştır.
Ekli dosyayı görüntüle 1534
Buhar Makinesi
Tarım ve sanayi devrimi, buhar makinesinin icadı sayesinde mümkün olduğundan mansiyon ödülünü de buhar makinesinin icadına vermek gerekir. Bu devrimler 18., 19. ve 20. yüzyıl başlarının sosyal ve politik ideolojilerini şekillendirmiştir. Buhar makinesinin icadı enerji, verimlilik ve zenginlik kavramlarının yeniden tanımlanmasını sağlamıştır.
Ekli dosyayı görüntüle 1535
NOT: Pek çok listede yer alan telefon, internet, uçak ve roketlerden söz etmemeyi haksızlık sayanlara hak veriyoruz. Zira bu icatlar, coğrafi kısıtlamaları ciddi anlamda aşmayı mümkün kılarak insanlığın rüyalarından birini gerçekleştirmiştir.
Binlerce icat arasından en önemli sekizini belirlemek hiç de kolay bir iş değildir. Yüzyılın başından beri benzer çok sayıda liste hazırlanmıştır. Bu listelerin hepsi tartışmaya açıktır ve kuşkusuz bizim hazırlayacağımız listede tartışmaya açık olacaktır. Bu listeyi hazırlarken icatlar, vazgeçilmez olmaları yanı sıra insanlığın temel (örneğin zaman, enerji vb.) algılarını değiştirmek ve tarihin gelişimine yön vermek bakımından değerlendirilmiştir. İşte bizim listemiz:
Ekli dosyayı görüntüle 1526
1) Transistor
1947 yılında John Bardeen, Walter Brattain ve William Shockley tarafından icat edilen transistor, geçen yüzyılın en büyük icadı sayılabilir. İnsan saçından daha geniş olmayan minicik bir cihaz, bilgi çağının bütün ağırlığını omuzlarında taşıyor. Bu buluş yapılmadan öncen bilgisayarlar devasa boyutlardayken transistor ve yarı iletkenlerin geliştirilmesi ile cihazlarımızın hacimleri küçülmüş, fiyatları ucuzlamıştır.
Ekli dosyayı görüntüle 1527
Bilgisayar ve internet yaşamımızı inanılmaz ölçüde değiştirdi. Kuşkusuz resim fırçasının icadı Mona Lisa’nın yapımını garanti etmeyeceği gibi transistorun icadı da bilgisayar ve interneti garanti etmezdi ama eğer transistor ve yarı iletkenler icat edilmemiş olsaydı, bilgi çağı bugünkünden çok daha farklı yaşanırdı. Son üretilen bilgisayarları bileğimize bağlayabiliyoruz oysa transistorlar olmasaydı bugün buz küpünden bile hafif ve oldukça ucuza mal olan bilgisayarlar hem mutfağımız kadar büyük hem de çok daha pahalı olurdu.
Ekli dosyayı görüntüle 1528
2) Elektrik
Elektriğin bu listede olmaması düşünülemez zira hem gezegenimizde hem de gezegenimiz dışındaki bütün elektronik cihazlarımız elektrik olmadan cansızdır.
3) Ateş
Elektrik gibi ateşin de listedeki yeri tartışma götürmez. Buradaki tartışmalı olan ateşin gerçek bir icat olmamasıdır. İnsanoğlu ateşi değil, ateşi manipüle etmemizi sağlayan araç gereçleri icat etmiştir. Fakat ateşi manipüle eden aletler geliştirmek, insanlık tarihinde devrim yaratmıştır. Yiyecekleri pişirebilmek, sindirim sistemimizin değişmesini, bağırsaklarımızın kısalmasını sindirim için kullandığımız enerjinin azalmasını sağlamıştır. Toplu yerleşim alanlarının kurulmasında, güneş battıktan sonra da etrafımızı görebilmemizi bu icada borçluyuz.
Ekli dosyayı görüntüle 1529
4) Optik Lensler
Optik lenslerin icadı mikroskop, teleskop hatta gözlük üretimini mümkün kılarak, görme olanaklarımızı inanılmaz derece genişletmiştir. Galileo teleskopunu gökyüzüne ilk kez çevirdiğinde gözlerine yansıyan göz kamaştırıcı ışık, insanlığın arzularının, itilaflarının, çatışmalarının, başarı ve başarısızlıkların hatta insanın varlığının ne kadar küçük olduğunu görmesini sağlamıştır.
Ekli dosyayı görüntüle 1530
Daha öncede gökyüzüne bakıp yalnız olmayabileceğimizi düşünebiliyorduk ancak teleskobun icadı bize evrendeki milyarlarca galaksiden birinin kıyısında yaşadığımızı gösterdi. Teleskobun icadı astronomi ve metafizik arasında bir paradigma kaymasına da yol açmıştır.
Mikroskobun icadı ise burnumuzun dibindeki bir gerçeği fark etmemizi sağlamıştır. Mikroskop olmadan bileşikleri manipüle edemeyeceğimiz ve ilaçları sentezleyemeceğimizden biyo teknoloji mümkün olmazdı. Merceğin geliştirilmesiyle insanoğlu doğanın kanunlarına etki etme imkanına kavuşmuş ve ölümü erteleyebilen tek tür haline gelmiştir.
5) Penisilin
1928’de Alexander Fleming, Latince adı penicillium notatum olan bir tür küf mantarının bakterilerin gelişimini engellediğini keşfetmiştir. Bu gözlemi üzerine küfü izole ederek sentezlemeyi başarmıştır. Bu madde ölümcül hastalıklara neden olan pek çok bakteri türünü ortadan kaldırabildiği için milyonlarca insanın hayatını kurtarmış ve tüm zamanların en etkili icatları arasında sayılmayı hak etmiştir.
Ekli dosyayı görüntüle 1531
6) Aşılama
Milyonlarca yaşamı kurtaran bir diğer buluş, 1976’da çiçek hastalığından ölmek zorunda kalmamamızı sağlayan bir dahi olan Edward Jenner’dan gelmiştir. Jenner’in geliştirdiği çiçek aşısı, bu hastalığa karşı bağışıklık kazanmamıza ve doğanın çiçek hastalığı şekline bürünmüş öfkesini bertaraf etmemizi sağlamıştır.
1885’te Louis Pasteur tarafından geliştirilen kuduz aşısından sonra veba, tüberküloz, tifo, çocuk felci, kızamık, kabakulak, kızamıkçık vb. pek çok aşı geliştirilmiştir. Antibiyotiğin icadı gibi aşının icadı da insanlığın ölümü erteleme maharetinde bir mertebe daha yükselmesi anlamına gelir.
Ekli dosyayı görüntüle 1532
7) Matbaa
En büyük icatlardan biri de bilginin yaygınlaşmasını sağlayarak yepyeni icatları kolaylaştıran matbaanın icadıdır. Johannes Gutenberg tarafından 1450’de icat edilen matbaa teknolojisi, Bilgi Çağı’nı başlatmıştır. Matbaa sayesinde bilgi ve bilgelik güneş ışığı kadar ulaşılabilir bir hale gelmiştir. Buluşun devrimci niteliğinin bir sebebi de bilginin elde edilmesinin ucuzlamış olmasıdır. Newton’un Matematiğin Prensipleri’nden, Shakespeare’in Kralı Lear’na ve tabii ki bütün kutsal metinler matbaa sayesinde evrensel bir hale gelmiştir.
Ekli dosyayı görüntüle 1533
8) Tekerlek
Dünyanın en büyük icatlarından hiçbiri tekerlek olmadan tamamlanamazdı. Tekerleğin icadı ateş ve elektrikle rekabet edecek kadar önemlidir. Tekerleği kimin icat ettiğini bilmiyor, ama kim olursa olsun, bir çemberin aksa monte edilmesi insanlığın gelişimini kökünden değiştirmiştir. Tekerlek ve karmaşık dişli çarklar endüstrideki gelişmeleri mümkün kılmış, gemiler ve taşıma araçları yapmamıza olanak sağlamıştır.
Ekli dosyayı görüntüle 1534
Buhar Makinesi
Tarım ve sanayi devrimi, buhar makinesinin icadı sayesinde mümkün olduğundan mansiyon ödülünü de buhar makinesinin icadına vermek gerekir. Bu devrimler 18., 19. ve 20. yüzyıl başlarının sosyal ve politik ideolojilerini şekillendirmiştir. Buhar makinesinin icadı enerji, verimlilik ve zenginlik kavramlarının yeniden tanımlanmasını sağlamıştır.
Ekli dosyayı görüntüle 1535
NOT: Pek çok listede yer alan telefon, internet, uçak ve roketlerden söz etmemeyi haksızlık sayanlara hak veriyoruz. Zira bu icatlar, coğrafi kısıtlamaları ciddi anlamda aşmayı mümkün kılarak insanlığın rüyalarından birini gerçekleştirmiştir.
