- Katılım
- 3 yıl 8 ay 7 gün
- Mesajlar
- 25,268
- Tepkime puanı
- 8,715
- Yaş
- 35
- Konum
- Memed' Home
- İsim
- CHRS
- Memleket
- Neresi?
- Meslek
- IzdırapÇI
- Cinsiyet
- Medeni Hal
Olay Örgüsü nedir? Olay Zinciri nedir?
Olay zinciri: Bir arada bulunmak zorunda olan en az iki kişinin veya iki kişi yerine geçen kavram veya varlığın bireysel farklılıklar sebebiyle karşı karşıya gelmesi veya çatışması sonucu ortaya çıkan eyleme “olay”; eylem zincirine de “olay zinciri” denir.
Olay örgüsü: Belli bir konu çevresinde var olan birden fazla olayın, sebep-sonuç ilişkisine bağlı bir biçimde oluşturdukları organik bütündür.
Olay örgüsünü, "eserde nakledilen hadise veya hadiseler zinciri" veya "bir oyunun, hikayenin yahut romanın içinde olan biten her şey" biçiminde de tanımlamak mümkündür.
Olay örgüsü, birbiriyle hiç ilgisi olmayan olayların rast gele veya peş peşe sıralanması değil, birden fazla olayın sebep-sonuç içinde organik bir bütün oluşturmasıdır.
'Kral öldü, kraliçe de öldü.' dersek hikaye olur.
'Kral öldü, arkasından kraliçe de öldü.' dersek olay örgüsü olur.(Neden sonuç ilgisi var.)
Bir başka ifadeyle, olay örgüsü, insanın insanla, insanın toplumla, insanın tabiatla, insanın kendisiyle olan mücadelesinden doğar.Roman, tiyatro ve hikayenin olay örgüsü, çok büyük ölçüde böyle bir çalışmadan doğar. Mücadele veya çatışma , zıt güçler (işçi-patron, fakir-zengin, köylü-ağa vb.) veya zıt kutuplar (iyilik-kötülük, güzellik-çirkinlik, doğruluk-yanlışlık) arasında yaşanır. Zıt güç veya kutuplar, çoğunlukla somut varlıklarla (insan, tabiat, hayvan) temsil edilmekle birlikte, zaman zaman soyut kavramlarla (gelenek, töre, iyilik) da temsil edilebilirler.
Roman ve hikayedeki olaylar da -zaman zaman- kronolojik olabilir. Ancak anlatıcının tercih ve imkanları, bu kronolojiyi çoğu zaman bozabilir. Yani anlatıcı hikayeyi, baştan sona, sondan başa, ortadan sona, ortadan başa, sonra sona doğru anlatabilir.
Eğer gerçekten yaşanmış bir olayı -hiç kurgulamadan- anlatıyorsam olay zinciri kullanırım. Anı, gezi yazısı gibi metinlerde kullanılır. Anlatmaya başladığım anda, anlatacağım olay bir zincirin halkaları gibi tamamlanmıştır ve ben bu halkaları sırası ile anlatırım, zincirin halkalarının yerini (olay parçalarını) değiştiremem. Bu nedenle anı, gezi yazısı metinleri kurmaca metin değildir, gerçek metindir.
Olay örgüsü ise roman, hikaye, masal gibi kurmaca metinlerde kullanılır. Yazar olayı kendisi kurgular, beğenmediği yerleri değiştirebilir, ilginçliklerle süsleyebilir. Kısacası yaşanmış olayları hiç değiştirmeden anlatıyorsam "olay zinciri", kafama göre olay kurgulayıp metin haline getiriyorsam "olay örgüsü" olur.
Olay zincirinde "gerçek anlatıcı" vardır, olay yaşayan ile anlatan aynı kişidir ve bu kişi gerçektir. "Zoraki Diplomat"ta anlatılan olayları Yakup Kadri yaşamıştır ve Yakup Kadri anlatmaktadır, yazar ile anlatıcı aynı kişidir.
Olay örgüsünde ise "kurmaca anlatıcı" anlatıcı vardır, yazar ile anlatıcı aynı kişi değildir. Çalıkuşu'ndaki olayları "Feride" anlatır ama Feride ile Reşat Nuri aynı kişi değildir.
Olay zinciri: Bir arada bulunmak zorunda olan en az iki kişinin veya iki kişi yerine geçen kavram veya varlığın bireysel farklılıklar sebebiyle karşı karşıya gelmesi veya çatışması sonucu ortaya çıkan eyleme “olay”; eylem zincirine de “olay zinciri” denir.
Olay örgüsü: Belli bir konu çevresinde var olan birden fazla olayın, sebep-sonuç ilişkisine bağlı bir biçimde oluşturdukları organik bütündür.
Olay örgüsünü, "eserde nakledilen hadise veya hadiseler zinciri" veya "bir oyunun, hikayenin yahut romanın içinde olan biten her şey" biçiminde de tanımlamak mümkündür.
Olay örgüsü, birbiriyle hiç ilgisi olmayan olayların rast gele veya peş peşe sıralanması değil, birden fazla olayın sebep-sonuç içinde organik bir bütün oluşturmasıdır.
'Kral öldü, kraliçe de öldü.' dersek hikaye olur.
'Kral öldü, arkasından kraliçe de öldü.' dersek olay örgüsü olur.(Neden sonuç ilgisi var.)
Bir başka ifadeyle, olay örgüsü, insanın insanla, insanın toplumla, insanın tabiatla, insanın kendisiyle olan mücadelesinden doğar.Roman, tiyatro ve hikayenin olay örgüsü, çok büyük ölçüde böyle bir çalışmadan doğar. Mücadele veya çatışma , zıt güçler (işçi-patron, fakir-zengin, köylü-ağa vb.) veya zıt kutuplar (iyilik-kötülük, güzellik-çirkinlik, doğruluk-yanlışlık) arasında yaşanır. Zıt güç veya kutuplar, çoğunlukla somut varlıklarla (insan, tabiat, hayvan) temsil edilmekle birlikte, zaman zaman soyut kavramlarla (gelenek, töre, iyilik) da temsil edilebilirler.
Roman ve hikayedeki olaylar da -zaman zaman- kronolojik olabilir. Ancak anlatıcının tercih ve imkanları, bu kronolojiyi çoğu zaman bozabilir. Yani anlatıcı hikayeyi, baştan sona, sondan başa, ortadan sona, ortadan başa, sonra sona doğru anlatabilir.
Eğer gerçekten yaşanmış bir olayı -hiç kurgulamadan- anlatıyorsam olay zinciri kullanırım. Anı, gezi yazısı gibi metinlerde kullanılır. Anlatmaya başladığım anda, anlatacağım olay bir zincirin halkaları gibi tamamlanmıştır ve ben bu halkaları sırası ile anlatırım, zincirin halkalarının yerini (olay parçalarını) değiştiremem. Bu nedenle anı, gezi yazısı metinleri kurmaca metin değildir, gerçek metindir.
Olay örgüsü ise roman, hikaye, masal gibi kurmaca metinlerde kullanılır. Yazar olayı kendisi kurgular, beğenmediği yerleri değiştirebilir, ilginçliklerle süsleyebilir. Kısacası yaşanmış olayları hiç değiştirmeden anlatıyorsam "olay zinciri", kafama göre olay kurgulayıp metin haline getiriyorsam "olay örgüsü" olur.
Olay zincirinde "gerçek anlatıcı" vardır, olay yaşayan ile anlatan aynı kişidir ve bu kişi gerçektir. "Zoraki Diplomat"ta anlatılan olayları Yakup Kadri yaşamıştır ve Yakup Kadri anlatmaktadır, yazar ile anlatıcı aynı kişidir.
Olay örgüsünde ise "kurmaca anlatıcı" anlatıcı vardır, yazar ile anlatıcı aynı kişi değildir. Çalıkuşu'ndaki olayları "Feride" anlatır ama Feride ile Reşat Nuri aynı kişi değildir.
