Katvan Savaşı; Büyük Selçuklu Devleti ile Karahitaylar arasında gerçekleşmiştir. Katvan Savaşı; Selçukluların Harezmşahlar Devleti ile olan mücadelesini fırsat gören Karahitayların, Karahanlıların üzerine gerçekleştirdiği saldırıların sonucunda ortaya çıkmıştır.
Peki, Katvan Savaşı kim kazandı? Katvan Savaşı’nı Karahitaylar kazanmıştır. Selçuklu hükümdarı Sultan Sencer’in eşinin de esir düştüğü bu savaşta, Selçuklu ordularının kaybı yaklaşık 30 bin olmuştur.
Katvan Savaşı Ne Zaman Yapıldı?
Karahitaylar ile Büyük Selçuklu Devleti’ni karşı karşıya getiren Katvan Savaşı; 9 Eylül 1141 tarihinde, Semerkant civarındaki Katvan mevkiinde gerçekleşmiştir.
Çin’de varlıklarını sürdüren Kitanlar’a mensup olan bir kol; Çin’deki hâkimiyetlerini kaybederek batıya doğru çekilmişler ve Türkistan’da Karahitaylar adında yeni bir devlet kurmuşlardır. Kurulan bu yeni devletin de en büyük hedefi de Kaşgar coğrafyasını ele geçirmek olmuştur.
Büyük Selçuklu Devleti’ne bağlı Karahanlılar’a ait olan Kaşgar bölgesine ilk saldırı 1128 yılında gerçekleşmiş fakat Karahanlı hükümdarı Arslan Han bu saldırıyı geri püskürtmeyi başarmıştı. Bir süre sonra Selçuklu hükümdarı Sultan Sencer tarafından Karahanlı hükümdarı olarak atanan II. Mahmud döneminde, Karahitaylar ile Karahanlılar arasında ilk savaş gerçekleşmiştir. 1137 tarihinde gerçekleşen bu savaşta Karahanlılar mağlup olmuş ve II. Mahmud Semerkant’a çekilmek zorunda kalmıştır.
Karahitaylarla Karahanlılar arasında süren bu mücadeleler esnasında, Karahanlılar ile kendisine bağlı olarak yaşayan Karluklar arasında da anlaşmazlıklar ortaya çıkmıştır. Yaşanan anlaşmazlık sonucu Karahanlılar Sultan Sencer’den, Karluklar ise Karahitaylar’dan yardım istemişlerdir.
Karahanlılar tarafından gelen bu yardım isteği üzerine Sultan Sencer yaklaşık 100 bin kişilik bir ordu hazırlamış ve Karahitaylar üzerine harekete geçmiştir. İki ordu 9 Eylül 1141 tarihinde Semerkant yakınlarında bulunan Katvan bölgesinde karşılaşmışlar ve yaşanan savaş Karahitaylar galibiyetiyle sonuçlanmıştır.
Yaşanan savaşta Sultan Sencer’in eşi esir düşmüş ve yaklaşık 30 bin Selçuklu askeri hayatını kaybetmiştir. Ayrıca Maveraünnehir’in tamamı Karahitaylar tarafından işgal edilmiştir.
Katvan Savaşı Nedenleri
1141 tarihinde meydana gelen Katvan Savaşı nedenleri şu şekildedir:
Hangi devlet Katvan Savaşı ile yıkılışa geçti diye sorulduğunda verilecek cevap Büyük Selçuklu Devleti olacaktır. Savaş sonrası büyük bir otorite kaybı yaşayan Selçuklular, gerek savaş sahasında aldıkları bu mağlubiyetle, gerekse de savaş sonrası uğraşmak zorunda kaldığı iç isyanlarla yıkılış sürecine girmiştir.
Katvan Savaşı sonrası önce Harezmşahlar sonra da Gurlar ile büyük mücadeleler girmiş olan Büyük Selçuklu Devleti son olarak Oğuz istilasına uğramıştır. Tüm bu gelişmelerin ardından iyice zayıflayan Selçuklular 1194 yılında tarih sahnesinden silinmişlerdir.
Peki, Katvan Savaşı kim kazandı? Katvan Savaşı’nı Karahitaylar kazanmıştır. Selçuklu hükümdarı Sultan Sencer’in eşinin de esir düştüğü bu savaşta, Selçuklu ordularının kaybı yaklaşık 30 bin olmuştur.
Katvan Savaşı Ne Zaman Yapıldı?
Karahitaylar ile Büyük Selçuklu Devleti’ni karşı karşıya getiren Katvan Savaşı; 9 Eylül 1141 tarihinde, Semerkant civarındaki Katvan mevkiinde gerçekleşmiştir.
Çin’de varlıklarını sürdüren Kitanlar’a mensup olan bir kol; Çin’deki hâkimiyetlerini kaybederek batıya doğru çekilmişler ve Türkistan’da Karahitaylar adında yeni bir devlet kurmuşlardır. Kurulan bu yeni devletin de en büyük hedefi de Kaşgar coğrafyasını ele geçirmek olmuştur.
Büyük Selçuklu Devleti’ne bağlı Karahanlılar’a ait olan Kaşgar bölgesine ilk saldırı 1128 yılında gerçekleşmiş fakat Karahanlı hükümdarı Arslan Han bu saldırıyı geri püskürtmeyi başarmıştı. Bir süre sonra Selçuklu hükümdarı Sultan Sencer tarafından Karahanlı hükümdarı olarak atanan II. Mahmud döneminde, Karahitaylar ile Karahanlılar arasında ilk savaş gerçekleşmiştir. 1137 tarihinde gerçekleşen bu savaşta Karahanlılar mağlup olmuş ve II. Mahmud Semerkant’a çekilmek zorunda kalmıştır.
Karahitaylarla Karahanlılar arasında süren bu mücadeleler esnasında, Karahanlılar ile kendisine bağlı olarak yaşayan Karluklar arasında da anlaşmazlıklar ortaya çıkmıştır. Yaşanan anlaşmazlık sonucu Karahanlılar Sultan Sencer’den, Karluklar ise Karahitaylar’dan yardım istemişlerdir.
Karahanlılar tarafından gelen bu yardım isteği üzerine Sultan Sencer yaklaşık 100 bin kişilik bir ordu hazırlamış ve Karahitaylar üzerine harekete geçmiştir. İki ordu 9 Eylül 1141 tarihinde Semerkant yakınlarında bulunan Katvan bölgesinde karşılaşmışlar ve yaşanan savaş Karahitaylar galibiyetiyle sonuçlanmıştır.
Yaşanan savaşta Sultan Sencer’in eşi esir düşmüş ve yaklaşık 30 bin Selçuklu askeri hayatını kaybetmiştir. Ayrıca Maveraünnehir’in tamamı Karahitaylar tarafından işgal edilmiştir.
Katvan Savaşı Nedenleri
1141 tarihinde meydana gelen Katvan Savaşı nedenleri şu şekildedir:
- Karahitaylar Devleti’nin yayılmacı politikası ve bu politikanın Selçuklu Devleti’ni tehdit etmesi.
- Karahitaylar’ın, Selçuklulara bağlı Karahanlılar’a ait olan Kaşgar bölgesini işgal etmek istemesi
- Karahanlılar ile Karluklar arasında yaşanan anlaşmazlıklar.
- Maveraünnehir bölgesi Karahitaylar tarafından işgal edilmiş ve Türkistan Selçukların elinden çıkmıştır.
- Selçuklu ülkesinde büyük isyanlar patlak vermiştir.
- Büyük Selçuklu Devleti büyük bir siyasi ve askeri otorite kaybı yaşamıştır.
Hangi devlet Katvan Savaşı ile yıkılışa geçti diye sorulduğunda verilecek cevap Büyük Selçuklu Devleti olacaktır. Savaş sonrası büyük bir otorite kaybı yaşayan Selçuklular, gerek savaş sahasında aldıkları bu mağlubiyetle, gerekse de savaş sonrası uğraşmak zorunda kaldığı iç isyanlarla yıkılış sürecine girmiştir.
Katvan Savaşı sonrası önce Harezmşahlar sonra da Gurlar ile büyük mücadeleler girmiş olan Büyük Selçuklu Devleti son olarak Oğuz istilasına uğramıştır. Tüm bu gelişmelerin ardından iyice zayıflayan Selçuklular 1194 yılında tarih sahnesinden silinmişlerdir.
