Şeker oranı veya glisemik İndeksi (GI) yüksek herhangi bir yiyecek yediğinizde, kan şekeri seviyeleriniz hızla yükselir. Yemekten 45 dakika sonra zirveye ulaşırlar. Normal bir insanda kan şekeri daha sonra düşmeye başlar. 2 saat içinde normal seviyelerine döner. GI değeri düşük yiyecekler yediğinizde ise, kan şekeriniz yine yükselir ancak bu daha makul bir yükselmedir ve tekrar düşmeden önce uzun süre aynı seviyede kalır. Yani bu sayede tokluk süreniz de uzar.
Uzun süre tok tutan bu tür yiyecekler de tok kalarak zayıflamayı sağlar. Şeker hastalarında metabolizmadaki bozukluk nedeniyle kan şekeri düzgün bir şekilde normale inemez. Pankreastan salınan insülin hormonunun ya salınımında ya da işlevinde bir bozukluk vardır. Bu nedenle şeker hastaları kan şekerini normal seviyeye düşürmek için kan şekerini düşüren ilaçlar ya da insülin hormonu kullanırlar. Ayrıca kan şekerini çok yükselten şekerli ya da glisemik indeksi yüksek yiyeceklerden de kaçınırlar. Vücuttaki damarları ve sinirleri dolayısıyla kalp, böbrek, göz, beyin dahil tüm organları etkileyen, çalışmalarını bozabilen bu hastalık kan şekerindeki yükselmeyle kendini gösteriyorsa hiperglisemi yani kan şekerinde bir yükseklik olduğunu anlayacağımız birtakım belirtileri gelin birlikte bir gözden geçirelim.
YORGUNLUK
Yorgunluğun birçok sebebi olabildiği gibi bu sebeplerden biri de yüksek kan şekeridir. Şeker oranı yüksek kanın dolaşımı da yavaşlar. Ayrıca monosit gibi birtakım iltihap hücreleri yüksek kan şekerini görünce daha da çoğalırlar, bu da yorgunluk ve halsizliğin daha da artmasına sebep olur.
BAŞ AĞRISI
Baş ağrısına sebep olan birçok sebepten biri de kan şekerindeki oynamalardır. Kan şekerinde zaman zaman özellikle şeker oranı yüksek yiyecekleri tükettikten sonra ortaya çıkan yükseklik ve gün içinde kan şeker düzeyindeki bu dalgalanmalar baş ağrısına hatta bazı duygu durumu değişikliklerine yol açar.
SIK İDRAR
Normalden daha sık idrara çıkma şeker hastalığının ilk belirtilerindendir. Elbette bol sıvı tüketimi, çok çay kahve içmek, idrar yolu enfeksiyonunu da bunu yapabilir. Kan şekerindeki yükseklikle beraber gördüğümüz ve poliüri olarak adlandırdığımız sık idrara çıkmada çıkarılan idrar miktarı da artmıştır. Aynı durum farklı masum sebeplerle de olabilir. Ancak yine de eğer sık idrara çıkmak ve geceleri idrar yapmak için sık olarak uyanma söz konusu ise kan şekerini de bir kontrol ettirmekte fayda vardır.
DOLAŞIM BOZUKLUĞU
Şeker hastalığı, kalp-damar hastalığına da zemin hazırlayan en önemli risk faktörlerindendir. Damarların iç yüzeyinin yapısının bozulup ateroskleroz sürecinin hızlanmasına sebep olarak damar tıkanıklığına yol açarlar. Bu damar tıkanıklığı kalpte olabildiği gibi vücudumuzda damarların ulaştığı her yerde gözlenir. Kalp damar hastalarında sinir hasarı sebebiyle göğüs ağrısı belirtisine yol açmadan ortaya çıkan koroner arter hastalığı sessiz iskemi dediğimiz yolla ani kalp krizlerine sebep olabilir.
YARALARIN ZOR İYİLEŞMESİ
Dolaşımın bozulması yara iyileşmesini de geciktirir. Buna bir de sinirlerdeki hasar da eklenince yaraya ait ağrı tam hissedilmediği için travmaya en sık maruz kalan ayak yaraları çok zor iyileşerek diyabetik ayak dediğimiz komplikasyonu karşımıza çıkarır.
DİNMEYEN SUSUZLUK
Kan şekeri yüksekliğinde polidipsi dediğimiz kolay kolay dinmeyen bir susuzluk söz konusudur. Bunun sonucunda elbette idrar yapma sıklığında ve miktarında bir artış gözlenir. Ancak durmadan su içme ihtiyacı da bizi yüksek kan şekerine karşı uyarmalıdır.
İŞTAH ARTIŞI
Farklı durumlarda da gözlemlediğimiz iştah artışı şeker hastalığında da karşımıza çıkar. Hücreler kandaki şekeri kullanamadıklarından enerji açlığı duyarlar. Bu da tekrar yemeye sevk eder.
AĞIZ KURULUĞU
Dinmeyen susuzluğa yol açan bu sebep şeker hastalığının en çok bilinen ilk göstergelerinden biridir.
DİKKAT DAĞINIKLIĞI VE UNUTKANLIK
Günümüzde stres dahil daha birçok sebebi olabilecek bu belirti şeker hastalarında beyin hücrelerinin de şekeri iyi kullanamamasından kaynaklanır.
KARIN AĞRISI HAZIMSIZLIK
Şeker hastalığının sinirlere de zarar verebildiğinden bahsetmiştik. Sindirim olayında etkili vagus sinirinin sürekli yüksek seyreden kan şekerinden olumsuz etkilenmesi neticesinde karın ağrıları ve sindirimde bozulma gözleriz.
BULANIK GÖRME
Şeker hastalığının gözü de olumsuz etkilediğinden bahsettik. Diyabetik retinopati ,şeker hastalığının sebep olduğu bir komplikasyondur. Ayrıca kan şekeri yüksekliğinden gözdeki makula da olumsuz etkilenir. Makula görüş ve renkleri ayırt etme ve görme yeteneği için çok önemlidir. Kan şekeri yüksek seyrederse makulada ödem görebiliriz. Bu da bulanık görmeye sebep olur. Şeker hastalığı ayrıca katarakt ve glokom ( göz tansiyonu) oluşumunu da kolaylaştırır.
Uzun süre tok tutan bu tür yiyecekler de tok kalarak zayıflamayı sağlar. Şeker hastalarında metabolizmadaki bozukluk nedeniyle kan şekeri düzgün bir şekilde normale inemez. Pankreastan salınan insülin hormonunun ya salınımında ya da işlevinde bir bozukluk vardır. Bu nedenle şeker hastaları kan şekerini normal seviyeye düşürmek için kan şekerini düşüren ilaçlar ya da insülin hormonu kullanırlar. Ayrıca kan şekerini çok yükselten şekerli ya da glisemik indeksi yüksek yiyeceklerden de kaçınırlar. Vücuttaki damarları ve sinirleri dolayısıyla kalp, böbrek, göz, beyin dahil tüm organları etkileyen, çalışmalarını bozabilen bu hastalık kan şekerindeki yükselmeyle kendini gösteriyorsa hiperglisemi yani kan şekerinde bir yükseklik olduğunu anlayacağımız birtakım belirtileri gelin birlikte bir gözden geçirelim.
YORGUNLUK
Yorgunluğun birçok sebebi olabildiği gibi bu sebeplerden biri de yüksek kan şekeridir. Şeker oranı yüksek kanın dolaşımı da yavaşlar. Ayrıca monosit gibi birtakım iltihap hücreleri yüksek kan şekerini görünce daha da çoğalırlar, bu da yorgunluk ve halsizliğin daha da artmasına sebep olur.
BAŞ AĞRISI
Baş ağrısına sebep olan birçok sebepten biri de kan şekerindeki oynamalardır. Kan şekerinde zaman zaman özellikle şeker oranı yüksek yiyecekleri tükettikten sonra ortaya çıkan yükseklik ve gün içinde kan şeker düzeyindeki bu dalgalanmalar baş ağrısına hatta bazı duygu durumu değişikliklerine yol açar.
SIK İDRAR
Normalden daha sık idrara çıkma şeker hastalığının ilk belirtilerindendir. Elbette bol sıvı tüketimi, çok çay kahve içmek, idrar yolu enfeksiyonunu da bunu yapabilir. Kan şekerindeki yükseklikle beraber gördüğümüz ve poliüri olarak adlandırdığımız sık idrara çıkmada çıkarılan idrar miktarı da artmıştır. Aynı durum farklı masum sebeplerle de olabilir. Ancak yine de eğer sık idrara çıkmak ve geceleri idrar yapmak için sık olarak uyanma söz konusu ise kan şekerini de bir kontrol ettirmekte fayda vardır.
DOLAŞIM BOZUKLUĞU
Şeker hastalığı, kalp-damar hastalığına da zemin hazırlayan en önemli risk faktörlerindendir. Damarların iç yüzeyinin yapısının bozulup ateroskleroz sürecinin hızlanmasına sebep olarak damar tıkanıklığına yol açarlar. Bu damar tıkanıklığı kalpte olabildiği gibi vücudumuzda damarların ulaştığı her yerde gözlenir. Kalp damar hastalarında sinir hasarı sebebiyle göğüs ağrısı belirtisine yol açmadan ortaya çıkan koroner arter hastalığı sessiz iskemi dediğimiz yolla ani kalp krizlerine sebep olabilir.
YARALARIN ZOR İYİLEŞMESİ
Dolaşımın bozulması yara iyileşmesini de geciktirir. Buna bir de sinirlerdeki hasar da eklenince yaraya ait ağrı tam hissedilmediği için travmaya en sık maruz kalan ayak yaraları çok zor iyileşerek diyabetik ayak dediğimiz komplikasyonu karşımıza çıkarır.
DİNMEYEN SUSUZLUK
Kan şekeri yüksekliğinde polidipsi dediğimiz kolay kolay dinmeyen bir susuzluk söz konusudur. Bunun sonucunda elbette idrar yapma sıklığında ve miktarında bir artış gözlenir. Ancak durmadan su içme ihtiyacı da bizi yüksek kan şekerine karşı uyarmalıdır.
İŞTAH ARTIŞI
Farklı durumlarda da gözlemlediğimiz iştah artışı şeker hastalığında da karşımıza çıkar. Hücreler kandaki şekeri kullanamadıklarından enerji açlığı duyarlar. Bu da tekrar yemeye sevk eder.
AĞIZ KURULUĞU
Dinmeyen susuzluğa yol açan bu sebep şeker hastalığının en çok bilinen ilk göstergelerinden biridir.
DİKKAT DAĞINIKLIĞI VE UNUTKANLIK
Günümüzde stres dahil daha birçok sebebi olabilecek bu belirti şeker hastalarında beyin hücrelerinin de şekeri iyi kullanamamasından kaynaklanır.
KARIN AĞRISI HAZIMSIZLIK
Şeker hastalığının sinirlere de zarar verebildiğinden bahsetmiştik. Sindirim olayında etkili vagus sinirinin sürekli yüksek seyreden kan şekerinden olumsuz etkilenmesi neticesinde karın ağrıları ve sindirimde bozulma gözleriz.
BULANIK GÖRME
Şeker hastalığının gözü de olumsuz etkilediğinden bahsettik. Diyabetik retinopati ,şeker hastalığının sebep olduğu bir komplikasyondur. Ayrıca kan şekeri yüksekliğinden gözdeki makula da olumsuz etkilenir. Makula görüş ve renkleri ayırt etme ve görme yeteneği için çok önemlidir. Kan şekeri yüksek seyrederse makulada ödem görebiliriz. Bu da bulanık görmeye sebep olur. Şeker hastalığı ayrıca katarakt ve glokom ( göz tansiyonu) oluşumunu da kolaylaştırır.
