Hipermetrop nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir?

Hipermetrop, göze gelen ışınların ağ tabakanın (retinanın) arkasında odaklanması sonucu meydana gelen bir göz kusurudur. Hipermetroplar uzağı görebilirken, yakındaki nesneleri net göremezler. Hipermetropi bir hastalık değil, göze gelen ışığı kırma kusurudur.

Hipermetrop ve diğer göz kusurlarını anlamak için öncelikle gözde nasıl görüntü oluştuğunun açıklanması yararlı olacaktır. Normal bir görüş için insan gözüne gelen ışıklar, saydam tabaka denen ve gözün en dış kısmını kaplayan tabakada kırıldıktan sonra, göz bebeğinden geçerek merceğe gelir. Mercekte bir daha kırılarak retina üzerinde ters bir görüntü oluşturur. Retinaya gelen ışınlar, çubuk ve koni hücreleri denen özelleşmiş hücreler tarafından algılanarak, görüntünün anlamlandırılması ve işlenmesi için sinir hücreleri ile beyine gönderilir. Hipermetropide, çeşitli sebeplerden dolayı bu kırılan ışın retinanın tam üzerine düşmez, daha gerisine odaklanır.

Hipermetrop belirtileri nelerdir?
Hipermetrop belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Yakın objeleri bulanık görme
• Gözleri kısarak bakma
• Gözde ağrı ya da yanma
• Okumak, yazmak, bilgisayar kullanmak, çizim yapmak gibi uzun süren yakın mesafe işleri yaparken göz ağrısı ya da baş ağrısı hissedilmesi
• Sık sık göz kırpma
• Bazı durumlarda gözde kızarıklık ve yaşlanma

Yetişkinler, kendilerinde ortaya çıkan belirtilerin çok çabuk farkına varabilirken, çocuklarda semptomların fark edilmesi zaman alabilir. Bu nedenle çocukların belirli aralıklarla göz muayenesi olmaları önemlidir. Bunun yanı sıra, tedavi edilmeyen yüksek dereceli hipermetropi çocuklarda göz tembelliğine neden olabilir.

Hipermetrop kimlerde gözlenir?
Hipermetrop klinik olarak basit ve patolojik hipermetropi olarak sınıflandırılır. Patolojik hipermetropi nadir gözlenir ve gelişim anomalilerinde ya da travma gibi dış sebeplerden meydana gelir. Basit hipermetropi ise daha sık gözlenir. Oluşumda genetik ve az da olsa çevresel faktörler rol alır. Hipermetropi kadınlar ve erkekler arasında eşit gözlenirken, çalışmalar ırka bağlı bazı farklar ortaya koymuştur. Yapılan araştırmalar, ırklar arasında hipermetropinin en fazla beyaz, en az ise siyah ırkta gözlendiğini ortaya koymuştur.

Hipermetrop neden oluşur?
Basit hipermetropi gözdeki farklı kusurlar nedeniyle oluşabilir. Nedenlerine bağlı olarak basit hipermetropi eksenel, kurvatür ya da indis hipermetropisi olarak ayrılabilir.

• Eksenel hipermetropi: En sık gözlenen hipermetropi nedeni olan eksenel hipermetropi, gözün ön arka uzunluğunun normalden kısa olmasından kaynaklanır. Yenidoğanlarda genellikle hipermetropi bulunmasının nedeni de budur.
• Eğim (kurvatür) hipermetropisi: Bu tip hipermetropi, gözün kırıcı ortamları olan kornea ve lensin yüzey değişikliklerine bağlı olarak ortaya çıkar.
• İndis Hipermetropisi: Lensin kırılma indisindeki değişikliklere bağlı olarak gelişen hipermetropidir. Yaşlılık ve diyabet ile ilgili olarak gelişebilir.

Hipermetrop teşhisi nasıl konulur?
Göz doktoru, muayeneye görme ölçümleri yaparak başlar. Daha sonra refraktometre denilen gelişmiş teknolojik cihazlar ile yaklaşık hipermetropi değerleri saptanır. Elde edilen veriler ışığında, gözlük camları denenerek kişinin hem en iyi gördüğü hem de en rahat ettiği camlar saptanır ve gözlük reçetesi haline getirilir.

Hipermetrop tedavisi seçenekleri nelerdir?
Hipermetropi tedavisinde amaç, ışığın retina üzerinde doğru yere yani ön tarafa düşürülmesini sağlamaktır. Bu amaçla ince kenarlı dış bükey mercekler kullanılır. Bu mercekler + olarak reçetelendirilir. Hipermetropi tedavisinde gözlük, kontakt lens ya da cerrahi operasyon seçenekleri bulunmaktadır.

Gözlük: En sık kullanılan ve tercih edilen tedavi şeklidir. Pratik olması, fazla bakıma ihtiyaç duymaması ve ucuz olması nedeniyle gözlükler, hipermetropi kusurlarını düzeltmede en sık tercih edilen merceklerdir. Bunun yanında hipermetrop derecesi arttıkça gözlük camı kalınlaşacağından, görüntü kalitesinde bozulma meydana gelebilmektedir.

Kontakt lens: Kontakt lens gözün direkt üzerini kaplar. Kullanırken hijyen kurallarına dikkat edilirse çoğunlukla sorun çıkartmaz.

Hipermetrop ve diğer göz kusurlarında en çok sorulan sorulardan biri kontakt lensin mi, gözlüğün mü tercih edilmesinin daha avantajlı olduğudur. Hem gözlüğün hem de kontakt lenslerin kendilerine göre avantajları bulunmaktadır.

Kırma bozukluklarındaki gözlük avantajları şu şekilde sıralanabilir:

• Gözlük kullanımı göze dokunma ihtiyacını azaltır ve böylece göz enfeksiyonu riskini azaltabilir.
• Kuru ya da hassas gözlerde, kontakt lensler gibi rahatsızlığı kötüleştirmez.
• Kontakt lenslerden daha ucuzdur.
• Rüzgar ve toz gibi çevresel etmenlere karşı bir koruma sağlayabilir.

Bununla beraber gözlük kullanmanın da kişi için birtakım zorlukları olabilir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Gözlük gözden 12 mm uzağa yerleştirildiğinden periferal görüşü azaltır.
• Gözlük hava, yağmur gibi hava şartlarından etkilenir ve buğulanma oluşturabilir.
• Dikkatli seçilmezse gözlükler burun ve kulak üzerinde baskı oluşturabileceğinden, rahatsızlık hissi yaratabilir.

Lens kullanımının avantajları:

• Özellikle sık sık spor ya da egzersiz yapan kişiler, gözlüğün düşme ihtimaline karşı lensi tercih ederler.
• Lensler hava koşullarından etkilenmezler.
• Periferal görüş lenslerde etkilenmez.

Lens kullanımının dezavantajları:

• Lenslerin bakımı gözlükler kadar pratik değildir.
• Hijyen kurallarına çok dikkat etmek gerekir.
• Oksijen geçirmeyen lensler, göz kuruluğu gibi sorunları artırabilir.

Cerrahi Müdahaleler: Kırma kusurlarında uygulanan cerrahiler daha çok miyopide tercih edilse de, hafif ve orta dereceli hipermetropide de bu ameliyatlar uygulanabilir.

• LASIK (Laser-assisted in situ keratomileusis): Lasik tekniği ile korneanın ön kısmından bıçaksız lazer ile ince bir tabaka kaldırılarak alt tarafa Excimer lazer uygulanarak numara düzeltilir. Halk arasında göz çizdirme olarak bilinen LASIK ameliyatları herkese uygulanamaz. LASIK ameliyatı 18 yaşını dolduran ve son 1 yılda göz numarasında değişiklik saptanmayan bireylere uygulanabilir. LASIK ameliyatının uygulanıp uygulanamayacağı detaylı bir göz muayenesi ile anlaşılabilmektedir. Ameliyattan önce işlemin uygulanacağı kornea dokusunun kalınlığı, eğimi ve biyomekanik gücü değerlendirilmekte ve keratokonus, katarakt ve şiddetli göz kuruluğu gibi ameliyata engel teşkil edebilecek bir durum olup olmadığı araştırılmaktadır. Ayrıca göz kayması (şaşılık) olup olmadığı değerlendirilmekte ve detaylı bir retina muayenesi ile olası retina yırtık ve deliklerinin tespiti de yapılmaktadır. LASIK ameliyatları günümüzde hipermetropide 6 numaranın altındaki hastalara uygulanabilmektedir. LASIK ameliyatlarından sonra iyileşme süreci hızlıdır ve diğer kornea ameliyatlarından daha az rahatsızlık hissi vardır.
• LASEK (Laser-assisted subepithelial keratectomy): LASEK tekniği ise kornenın ön kısmındaki ince tabakayı kaldırmadan uygulanan Excimer Laser işlemidir. Kornea yapısının LASIK ameliyata olmaya uygun olmadığı durumlarda sıkça uygulanmaktadır.
• PRK (Photorefractive keratectomy): Bu uygulama LASEK’e benzerdir. Farkı, PRK'de korneanın en üstünde bulunan ve epitel olarak adlandırılan ince canlı dokunun tamamen sıyrılarak alttaki dokuya Excimer Lazer’in uygulanması işlemidir.
• Göz içi Lens İmplantasyonu: Son dönemin popüler tedavi yöntemlerinden biri olan göz içi lens implamantasyonu, yüksek numaralı görme kusurlarında lazer tedavisi uygulanamayan hastalara yapılır. İris önüne ve iris arkasına yerleştirilen çeşitleri bulunmaktadır.

Kırma bozukluklarının tedavisinde hasta ameliyatı tercih ediyorsa, kendisine uygun olan tedavi, göz hekiminin yaptığı muayene sonrasında belirlenir. Size uygun tedavi seçeneğini öğrenmek için göz hekiminize başvurabilirsiniz.

Sağlıklı günler görmeniz dileğiyle.