Ekli dosyayı görüntüle 5760
Dağılımı
Bitki doğal olarak kuzey Afrika, Kafkasya ve Avrupa’da yayılış gösterir.
Genel bilgiler
5 ila 10 cm büyüyebilir. Çiçek zamanı gövde oldukça kısadır. Yapraklar sıkışık bir biçimde tabanda rozet oluşturur. Taç yapraklar 10 ila 15 mm uzunluğundadır. Nemli ya da ıslak toprakları, gölgeli ya da güneşli bölgeleri tercih eder. Güçlü ve rekabetçi bir istilacıdır.
Gözlem
Tarla, çayır ve çalılıklarda görülür. Gebze ilçesinde gözlemlenmiştir.
Yaygın adları
Çöpsalebi, Basur otu, Çöpmalı, Şehriye salebi.
Çiçek zamanı
Mart-Nisan ayları.
Yükseklik
0-1000 metre arası.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca “incir gibi” anlamına gelir. Cinsin yumruları incir (Ficus carica) meyvelerine benzemektedir. Türkçe adı olan “arpacıksalebi” belirgin biçimde cinsin yumrulu yapısına işaret eder. Cinsin yumruları pişirilerek tüketilebilir. “Arpacık” ise soğanın (Allium cepa) hayli küçük ve yine yumruları incire benzeyen bir kültivarının adıdır. Tür adı Latince “ilkbahar” anlamına gelir. Tür erken dönemde ve çoğunlukla ilkbahar gelmeden önce çiçek açar. Bahar habercisi çiçeklerdendir. Alttür adı ise Latince “Caltha yapraklı” anlamına gelir. Alttürün aynı aileden Caltha (lipar) cinsi ile yaprak benzerliğine işaret eder.
Mutfak
Pişirilmesi halinde zehir kaybolur. Kaynatılarak tüketilebilir. Genç yapraklar pişirilerek tüketilir. Erken dönemdeki yaprakların zehirli olmadığı bildirilmiştir ve bunlar salatalara eklenir.
Geleneksel tıp
Yumrularının basura benzemesi nedeniyle, “benzer benzeri tedavi eder” ilkesi gereğince hemoroit tedavisinde kullanılmıştır.
Dikkat
Hasar görmüş ya da ezilmiş yaprakları ile temas edilmemelidir. Bitkiyi doğrudan tüketmek bulantı, kusma, baş dönmesi, kasılma ve felce neden olabilir. Özsuyu çeşitli cilt sorunlarına yol açabilir. Solunum sisteminde sorun olanlar uzak durmalıdır. Meralarda sıklıkla görülür ve bu nedenle otçul hayvanlar otlatılırken dikkat edilmelidir. Çiçekler bulutlu havalarda açılmaz.
Biliyor musunuz?
Çiçekleri dişleri temizlemek için kullanılır.
Dağılımı
Bitki doğal olarak kuzey Afrika, Kafkasya ve Avrupa’da yayılış gösterir.
Genel bilgiler
5 ila 10 cm büyüyebilir. Çiçek zamanı gövde oldukça kısadır. Yapraklar sıkışık bir biçimde tabanda rozet oluşturur. Taç yapraklar 10 ila 15 mm uzunluğundadır. Nemli ya da ıslak toprakları, gölgeli ya da güneşli bölgeleri tercih eder. Güçlü ve rekabetçi bir istilacıdır.
Gözlem
Tarla, çayır ve çalılıklarda görülür. Gebze ilçesinde gözlemlenmiştir.
Yaygın adları
Çöpsalebi, Basur otu, Çöpmalı, Şehriye salebi.
Çiçek zamanı
Mart-Nisan ayları.
Yükseklik
0-1000 metre arası.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca “incir gibi” anlamına gelir. Cinsin yumruları incir (Ficus carica) meyvelerine benzemektedir. Türkçe adı olan “arpacıksalebi” belirgin biçimde cinsin yumrulu yapısına işaret eder. Cinsin yumruları pişirilerek tüketilebilir. “Arpacık” ise soğanın (Allium cepa) hayli küçük ve yine yumruları incire benzeyen bir kültivarının adıdır. Tür adı Latince “ilkbahar” anlamına gelir. Tür erken dönemde ve çoğunlukla ilkbahar gelmeden önce çiçek açar. Bahar habercisi çiçeklerdendir. Alttür adı ise Latince “Caltha yapraklı” anlamına gelir. Alttürün aynı aileden Caltha (lipar) cinsi ile yaprak benzerliğine işaret eder.
Mutfak
Pişirilmesi halinde zehir kaybolur. Kaynatılarak tüketilebilir. Genç yapraklar pişirilerek tüketilir. Erken dönemdeki yaprakların zehirli olmadığı bildirilmiştir ve bunlar salatalara eklenir.
Geleneksel tıp
Yumrularının basura benzemesi nedeniyle, “benzer benzeri tedavi eder” ilkesi gereğince hemoroit tedavisinde kullanılmıştır.
Dikkat
Hasar görmüş ya da ezilmiş yaprakları ile temas edilmemelidir. Bitkiyi doğrudan tüketmek bulantı, kusma, baş dönmesi, kasılma ve felce neden olabilir. Özsuyu çeşitli cilt sorunlarına yol açabilir. Solunum sisteminde sorun olanlar uzak durmalıdır. Meralarda sıklıkla görülür ve bu nedenle otçul hayvanlar otlatılırken dikkat edilmelidir. Çiçekler bulutlu havalarda açılmaz.
Biliyor musunuz?
Çiçekleri dişleri temizlemek için kullanılır.