Vehib (Vehip) Paşa, Çanakkale Savaşı esnasında Güney Grubu Komutanlığı yapmış ve Esat Paşa’nın da kardeşi olan Mehmet Vehib Kaçı.
Vehib Paşa
Taşkent’ten Yanya‘ya göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Kendisi bir Arnavuttu. Babası Yanya belediye başkanlarından Mehmet Emin Efendi’dir.
1897 senesinde Mühendishane-i Berr-i Hümayun‘nu (İstihkâm, Top.1313-c-1), 17 Ocak 1900 tarihinde kurmay yüzbaşı olarak Erkânı Harbiye Mektebi (52. Sınıfı)’ni bitirdi ve Yemen’de bulunan 4. Ordu’ya verildi. Orada İmam Yahya‘nın isyanına karşı mücadele etti.
10 Temmuz 1908 tarihinde İkinci Meşrutiyet, Manastır‘da sonradan “Hürriyet” adı verilen meydanda Harp Okulu Komutanı Vehip Bey’in Ya Kanun-ı Esasi, ya ölüm! Diye haykırdığı nutkuyla ilan edildi.
31 Mart Vakası‘ndan sonra İstanbul’da Harbiye Nezareti‘ne atandı. 1909 senesinde Mahmud Şevket Paşa Harbiye Nazırı olunca Mekteb-i Harbiye Komutanlığına getirildi; 1912 senesine kadar bu önemli göreve devam etti.
1912 senesinde Yanya Müstahkem Mevki Komutanlığı‘na atandı. 20 Şubat 1913 tarihine kadar Yanya Kalesi‘nin Yunan saldırılarına karşı savundu. Kalenin teslim protokolünü İoannis Metaksas ile görüşerek yaptı. Atina’ya götürülerek dokuz ay süre ile esir tutuldu.
Esaretten dönüşünde Hicaz’daki 22. Fırka komutanlığına atandı.
1897 senesinde Mühendishane-i Berr-i Hümayun‘nu (İstihkâm, Top.1313-c-1), 17 Ocak 1900 tarihinde kurmay yüzbaşı olarak Erkânı Harbiye Mektebi (52. Sınıfı)’ni bitirdi ve Yemen’de bulunan 4. Ordu’ya verildi. Orada İmam Yahya‘nın isyanına karşı mücadele etti.
10 Temmuz 1908 tarihinde İkinci Meşrutiyet, Manastır‘da sonradan “Hürriyet” adı verilen meydanda Harp Okulu Komutanı Vehip Bey’in Ya Kanun-ı Esasi, ya ölüm! Diye haykırdığı nutkuyla ilan edildi.
31 Mart Vakası‘ndan sonra İstanbul’da Harbiye Nezareti‘ne atandı. 1909 senesinde Mahmud Şevket Paşa Harbiye Nazırı olunca Mekteb-i Harbiye Komutanlığına getirildi; 1912 senesine kadar bu önemli göreve devam etti.
1912 senesinde Yanya Müstahkem Mevki Komutanlığı‘na atandı. 20 Şubat 1913 tarihine kadar Yanya Kalesi‘nin Yunan saldırılarına karşı savundu. Kalenin teslim protokolünü İoannis Metaksas ile görüşerek yaptı. Atina’ya götürülerek dokuz ay süre ile esir tutuldu.
Esaretten dönüşünde Hicaz’daki 22. Fırka komutanlığına atandı.
Vehib Paşa Çanakkale Savaşı
5. Ordu’nun emrinde 15. Kolordu komutanlığı yaptı. 3. Fırka ile Kumkale ve Yeniköy’ü, 11. Fırka ile Beşige’yi savundu. 8. Fırka’yı ağabeyi Esad Paşa’nın emrine verdi.
Vehip Paşa, I. Dünya Savaşı’na Mirliva (Tuğgeneral) rütbesiyle ve Trakya’daki 2. Ordu Komutanı olarak girdi. Çanakkale Cephesi’nde, özellikle Seddülbahir’de ünlü ve kanlı Sığındere muharebelerinden sonra, birliklerini geri çekmek isteyen Weber Paşa’nın görevden alınması gündeme geldi. Muharebelerin çok şiddetli geçmesi büyük kayıplara neden oluyordu. Temmuz ayında verilen kayıplar sebebiyle, Güney Grubu birliklerinin bir kısmının değiştirilmesi mecburi hale geldi ve bu değişiklikler 2. Ordu’nun taze birlikleri vasıtası ile yapıldı. Yapılan bu değişiklikle beraber Seddülbahir’deki Güney Grubu Komutanlığı Albay Weber’den alınarak yerine 2. Ordu Komutanı Vehip Paşa atandı.
Mirliva Vehip Paşa, 1 Temmuz 1915 günü Kuzey Grubu karargâhına gelmiş ve bu ziyaret sırasında, gelecekteki görevi için durumu yakından inceleme fırsatı bulmuştu. Paşa, bu görüşmeler sırasında, 5. Ordu komutanı Liman Von Sanders’in emri altında olmamak ve direk olarak Başkomutanlık Vekâleti’ne bağlı olmak koşuluyla Güney Grubu Komutanlığı görevini kabul edebileceğini açıklamıştı. Ataması da bu biçimde yapıldı ve Vehip Paşa direk olarak Başkomutanlık Makamı’na (Enver Paşaya) bağlı kalarak görevi üstlendi.
Vehip Paşa, I. Dünya Savaşı’na Mirliva (Tuğgeneral) rütbesiyle ve Trakya’daki 2. Ordu Komutanı olarak girdi. Çanakkale Cephesi’nde, özellikle Seddülbahir’de ünlü ve kanlı Sığındere muharebelerinden sonra, birliklerini geri çekmek isteyen Weber Paşa’nın görevden alınması gündeme geldi. Muharebelerin çok şiddetli geçmesi büyük kayıplara neden oluyordu. Temmuz ayında verilen kayıplar sebebiyle, Güney Grubu birliklerinin bir kısmının değiştirilmesi mecburi hale geldi ve bu değişiklikler 2. Ordu’nun taze birlikleri vasıtası ile yapıldı. Yapılan bu değişiklikle beraber Seddülbahir’deki Güney Grubu Komutanlığı Albay Weber’den alınarak yerine 2. Ordu Komutanı Vehip Paşa atandı.
Mirliva Vehip Paşa, 1 Temmuz 1915 günü Kuzey Grubu karargâhına gelmiş ve bu ziyaret sırasında, gelecekteki görevi için durumu yakından inceleme fırsatı bulmuştu. Paşa, bu görüşmeler sırasında, 5. Ordu komutanı Liman Von Sanders’in emri altında olmamak ve direk olarak Başkomutanlık Vekâleti’ne bağlı olmak koşuluyla Güney Grubu Komutanlığı görevini kabul edebileceğini açıklamıştı. Ataması da bu biçimde yapıldı ve Vehip Paşa direk olarak Başkomutanlık Makamı’na (Enver Paşaya) bağlı kalarak görevi üstlendi.
Vehib Paşa Savaş Sonrası
Avrupa’da kalarak, Kurtuluş Savaşı‘na katılmadı. Yurt dışındaki muhalefet gruplarıyla olan yakınlığı yüzünden vatandaşlıktan çıkarıldı. Ömrünün son 22 senesini Türkiye dışında geçirdi.
II. İtalya-Habeşistan Savaşında Habeş ordusunun askerî danışmanlığını yaptı. Savaşın kaybedilmesinden sonra yurda döndü. İstanbul’da hayatını kaybetti. Karacaahmet Mezarlığı‘na defnedildi.
II. İtalya-Habeşistan Savaşında Habeş ordusunun askerî danışmanlığını yaptı. Savaşın kaybedilmesinden sonra yurda döndü. İstanbul’da hayatını kaybetti. Karacaahmet Mezarlığı‘na defnedildi.
