İngiltere’de Madame Tussauds adlı balmumu heykel müzesinin varlığını öğrendiğimde üstelik müzede Atatürk’ün de bir heykelinin olduğunu duyduğumda çok heyecanlanmıştım. Çünkü birebir ölçülerle üretilen heykellerin fotoğrafları, tıpkı canlı kanlı birer insanın fotoğrafı gibiydi. Aradan onlarca yıl geçti, şimdi sadece İngiltere’de değil, pek çok yerde bu müzelere rastlamak mümkün. Hem büyüleyici hem de inanılmaz ölçüde gerçekçi olan bu heykellerin nasıl yapıldığını merak ediyorsanız okumaya devam edin.
Balmumu heykelleri yapmak çok karmaşık bir dizi işlemle gerçekleştirilir. Bu yazıda altı basit adımda bu işlemler özetlenmiştir.
Ölçülerin Belirlenmesi
İlk adım heykeli yapılacak kişinin vücut ölçülerinin detaylı ve kesin bir şekilde tespit edilmesidir. Ölçüler uzmanların pek çok kaynaktan (fotoğraf, video görüntüler vb.) topladıkları verilerle hassas bir şekilde belirlenir. Heykeli yapılacak kişinin kemik ve kas sisteminin tam olarak belirlenebilmesi için yapılan tespitler daha sonra birbiri ile karşılaştırılarak herhangi bir tutarsızlığın söz konusu olmadığından emin olunur.
Ölçümler tamamlandıktan sonra alüminyum ve çelik iskelet oluşturulur. Kas sisteminin kaba hatları için kâğıt ve tel kullanılır.
Balmumu Kalıp
Metal iskelet tamamlandıktan sonra iskeletin üstü kil ile kaplanır. Vücudun farklı bölümlerinde farklı kalıp çeşitleri kullanılır. Örneğin baş için alçı, eller için dental aljinat kalıpları kullanılır.
Döküm
Erimiş haldeki balmumu, katılaştığında istenilen şekli almak üzere kalıba dökülür. Ancak burada unutulmaması gereken şey balmumunun katılaştığında daralacağıdır. Bu nedenle, kalıplar genellikle ulaşılmak istenilen boyuttan %2 kadar daha büyük yapılır. Kalıbın içine dökülen malzeme reçine ve cam elyafıdır. (Fiberglas da denilen cam elyaf, eritilerek kullanılan çok ince cam tellerden üretilen maddeye verilen isimdir.) Ellerin üretiminde bazen balmumuna “elvex” adı verilen esnek bir plastik eklenir. Bu sayede parmaklar kopmaya karşı daha dayanıklı bir hale gelir.
Şekil kalıptan çıkarıldıktan sonra herhangi bir kusur olup olmadığı kontrol edilir. Eğer varsa bu bölüm eritilerek onarılır. Daha sonra heykelin daha gerçekçi görünmesini sağlamak için metal aletler kullanılarak detaylar eklenir, eller ve yüz üzerinde de hassas bir şekilde çalışılır.
Saçlar
Saçlar en çok zaman alan kısımdır. 6 hafta kadar sürebilir. Her bir saç teli, ince ve çatal uçlu iğneler kullanılarak tutturulur.
Gözler ve Dişler
Gözler, balmumu heykelin gerçekçi görünmesini sağlayan en önemli unsurdur. Bu nedenle gözler üzerinde hassasiyetle durulur. Son derece karmaşık bir süreci olan gözlerin yapımında renklendirilmiş cam ve gözün irisinde ipek iplik kullanılır.
Dişlerde ise silikon kalıp kullanılır. Dişlerin gerçekçi görünmesi için dişler dental akrilikle boyanır.
Boyama ve Renklendirme
İşlemin son bölümünde yağ bazlı boyalar kullanılarak, heykel ten rengine boyanır. İnsanın derisinin dokusuna benzer bir görüntü elde etmek için boya heykelin üzerinde noktalama tekniği ile uygulanır. İnsan teni görüntüsünün elde edilmesinde balmumunun bu kadar elverişli olma nedeni, malzemenin yarım saydam oluşudur.
Teknik ve malzeme önemli olsa da bu büyüleyici eserlerin ortaya çıkmasını sağlayan esas unsur heykeli yapan sanatçının olağanüstü sabrı ve emeğidir.
Balmumu heykelleri yapmak çok karmaşık bir dizi işlemle gerçekleştirilir. Bu yazıda altı basit adımda bu işlemler özetlenmiştir.
Ölçülerin Belirlenmesi
İlk adım heykeli yapılacak kişinin vücut ölçülerinin detaylı ve kesin bir şekilde tespit edilmesidir. Ölçüler uzmanların pek çok kaynaktan (fotoğraf, video görüntüler vb.) topladıkları verilerle hassas bir şekilde belirlenir. Heykeli yapılacak kişinin kemik ve kas sisteminin tam olarak belirlenebilmesi için yapılan tespitler daha sonra birbiri ile karşılaştırılarak herhangi bir tutarsızlığın söz konusu olmadığından emin olunur.
Ölçümler tamamlandıktan sonra alüminyum ve çelik iskelet oluşturulur. Kas sisteminin kaba hatları için kâğıt ve tel kullanılır.
Balmumu Kalıp
Metal iskelet tamamlandıktan sonra iskeletin üstü kil ile kaplanır. Vücudun farklı bölümlerinde farklı kalıp çeşitleri kullanılır. Örneğin baş için alçı, eller için dental aljinat kalıpları kullanılır.
Döküm
Erimiş haldeki balmumu, katılaştığında istenilen şekli almak üzere kalıba dökülür. Ancak burada unutulmaması gereken şey balmumunun katılaştığında daralacağıdır. Bu nedenle, kalıplar genellikle ulaşılmak istenilen boyuttan %2 kadar daha büyük yapılır. Kalıbın içine dökülen malzeme reçine ve cam elyafıdır. (Fiberglas da denilen cam elyaf, eritilerek kullanılan çok ince cam tellerden üretilen maddeye verilen isimdir.) Ellerin üretiminde bazen balmumuna “elvex” adı verilen esnek bir plastik eklenir. Bu sayede parmaklar kopmaya karşı daha dayanıklı bir hale gelir.
Şekil kalıptan çıkarıldıktan sonra herhangi bir kusur olup olmadığı kontrol edilir. Eğer varsa bu bölüm eritilerek onarılır. Daha sonra heykelin daha gerçekçi görünmesini sağlamak için metal aletler kullanılarak detaylar eklenir, eller ve yüz üzerinde de hassas bir şekilde çalışılır.
Saçlar
Saçlar en çok zaman alan kısımdır. 6 hafta kadar sürebilir. Her bir saç teli, ince ve çatal uçlu iğneler kullanılarak tutturulur.
Gözler ve Dişler
Gözler, balmumu heykelin gerçekçi görünmesini sağlayan en önemli unsurdur. Bu nedenle gözler üzerinde hassasiyetle durulur. Son derece karmaşık bir süreci olan gözlerin yapımında renklendirilmiş cam ve gözün irisinde ipek iplik kullanılır.
Dişlerde ise silikon kalıp kullanılır. Dişlerin gerçekçi görünmesi için dişler dental akrilikle boyanır.
Boyama ve Renklendirme
İşlemin son bölümünde yağ bazlı boyalar kullanılarak, heykel ten rengine boyanır. İnsanın derisinin dokusuna benzer bir görüntü elde etmek için boya heykelin üzerinde noktalama tekniği ile uygulanır. İnsan teni görüntüsünün elde edilmesinde balmumunun bu kadar elverişli olma nedeni, malzemenin yarım saydam oluşudur.
Teknik ve malzeme önemli olsa da bu büyüleyici eserlerin ortaya çıkmasını sağlayan esas unsur heykeli yapan sanatçının olağanüstü sabrı ve emeğidir.
