Yapı Laboratuvarı Teknisyeni

TANIM

Yapının inşaası süresince, inşaata ait agrega, çimento, alt yapı, beton ve zemin deney ve uygunluk kontrollerini laboratuvar ortamında inşaat mühendisi ve inşaat teknikeri gözetimi altında yapan kişidir.

GÖREVLER

Yapılacak yapıda inşaat mühendisi ve mimarların gözetimi ve denetimi altında;

• İnşaat projesine göre iş planı hazırlayarak, en uygun nitelikte ve miktarda malzemenin kullanılması için test ve deneyler yapar,
• İnşaatta kullanılan malzemenin çekme, gerilme ve dayanımını tespit eder,
• Kullanılan hammaddelerin uygunluğunu kontrol eder,
• Zeminin inşaatı taşımaya uygun olup olmadığını tespit eder,
• Beton için uygun kum çakıl ve çimento hesaplarını yapar,
• İnşaatın temel, kiriş, kolon, demir donatısının uygunluğunu test eder,
• Örnek beton üretimini gerçekleştirir,
• Üretilmiş betonların niteliğini test eder, kullanılacak olan uygun beton çeşidini belirler,
• Test örnekleri alır, uygulamalar yapar,
• İnşaat alanlarında test yapar,
• Laboratuvarda kullandığı alet ve makinelerin temizliğini ve bakımını yapar,
• Meslekî gelişime ilişkin etkinliklere katılır,

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

• Ölçme aletleri,
• Laboratuvar aletleri
• İnşaatla ilgili çeşitli tablo ve çizelgeler,
• Hesap makinesi,
• Bilgisayar,
• Elek serisi, metre, açıölçer, test çekici, mala, çeşitli inşaat malzemeleri,
• Çekiç, numune kapları,
• Yüksek basınçlı presler, çeşitli deney aletleri,
• Tokmak, kerpeten, tornavida vb.
• İş tezgahı, koruyucu gözlük,
• Teknik resim araç ve gereçleri,

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Yapı Laboratuvarı Teknisyeni olmak isteyenlerin;
-Matematik, fizik,ve kimya konularına ilgili ve yetenekli,
-Şekiller arasındaki ilişkileri algılayabilen,
-Makinelerle ve aletlerle çalışmaktan hoşlanan
-Renkleri ayırt edebilen,
-Elleri ve gözlerini uyumlu bir şekilde kullanabilen,
-Ayrıntılara dikkat edebilen,
-Yönergeyi izleyebilen,
-Sabırlı ve dikkatli,
-Rutin işleri yapmaktan sıkılmayan,
-Ekip çalışmasına uygun,
kimseler olmaları gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Yapı Laboratuvarı Teknisyenleri genellikle laboratuvar ortamında çalışır. Bunun yanında test örnekleri almak ve uygulamaları yapmak için inşaat alanlarında da çalışabilir. Çalışma ortamı çalışma alanına göre; gürültülü, kokulu, ve tozlu olabileceği gibi sessiz, temiz, sakin de olabilir. Meslek elemanları çoğunlukla hareket halinde olup, ayakta veya oturarak çalışırlar.
Bu mesleği yürütenler birinci derecede alet, makine ve malzemelerle ilgilidirler. Birlikte görev yaptığı mühendisler, teknikerler, ustalar ve diğer çalışanlarla iletişim kurarlar.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Ülkemizde son yıllarda meydana gelen depremlerin büyüklüğü ve ülkemizin deprem kuşağında olması göz önünde bulundurulduğunda; binaların daha kaliteli malzeme, işçilik ve kurallara uygun olarak yapılması insan hayatı için büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle daha sağlam, depreme karşı dayanıklı, güvenilir inşaatlar, binalar yapılmasında yapı laboratuvarlarına ve burada görev alacak kalifiye, tecrübeli yapı laboratuvar teknisyenlerine duyulan gereksinim her geçen gün artmaktadır.
Yapı Laboratuvar Teknisyenleri; Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, T.C. Karayolları, DSİ, Belediyeler gibi kamu kuruluşlarında ve beton santralleri, yapımcı inşaat firmaları, yapı denetim ve laboratuarları, inşaat laboratuarları, inşaat mühendisliği ve mimarlık büroları gibi özel kuruluşlarda çalışabilirler.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi; meslek liseleri, teknik liseler, anadolu meslek liseleri ve anadolu teknik liselerinin İnşaat Teknolojisi alanı Yapı Laboratuarı dalında verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

• Meslek liselerine giriş için en az ilköğretim okulu mezunu olmak,
• Anadolu meslek ve anadolu teknik liselerine girebilmek için ise ilköğretim okullarının 6-7-8. sınıflarında yapılacak olan "Seviye Belirleme Sınavlarının" (SBS) sonucuna, yıl sonu ders ortalamaları ile belirlenen Yıl Sonu Başarı Puanının (YBP) eklenmesi ile elde edilecek olan yeterli Genel Orta Öğretim Yerleştirme Puanına (G-OYP) sahip olmak gerekmektedir.
• Ortaöğretim kurumlarında; ders yılı sonunda veya ortalama yükseltme sınavları sonucuna göre 10 uncu sınıfa geçen ve teknik liseye geçiş şartlarını taşıyanlar teknik lise programlarına geçiş için başvurabilir. Teknik lise programına geçmek isteyen öğrencilerden gerekli koşulları taşıyanların başvuru formları, kurum müdürlüğünce onaylanarak ders kesiminden ortalama yükseltme sınavlarının bitimini izleyen beş iş günü içinde öğrencilere verilir. Teknik lise ve doğrudan alana kayıt yapılan programlar dışındaki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında;

a) 10 uncu sınıfa geçen öğrenciler, alan seçimi için ders kesiminden itibaren ortalama yükseltme ve sorumluluk sınavlarının bitimini izleyen onuncu iş günü çalışma saati bitimine kadar öğrenim görmek istediği meslek alanının bulunduğu kurum müdürlüğüne başvururlar.
b) Başvuru süresi sonunda öğrenciler, Alana Yöneltme Tavsiye Formu ve Öğrenci Tercihlerini Değerlendirme ve Yerleştirme Formu kullanılarak belirlenen alana yerleştirme puanı esas olmak üzere tercih ettikleri alanlara göre sıralanırlar. Alana yerleştirmede, ilgili alanın kontenjanı göz önünde bulundurulur. Bu puanlara göre yapılacak sıralama ile kontenjan kadar öğrencinin asıl ve yedek olmak üzere listeleri düzenlenir. Alana geçiş yapacak öğrencilerin kayıt-kabulleri, ağustos ayının üçüncü haftasında başlayıp ay sonuna kadar bitirilecek şekilde planlanır ve yıllık çalışma takviminde gösterilir.

EĞİTİM SÜRESİ VE İÇERİĞİ

- Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. 9. sınıfın (lise 1) dersleri genel liseler ve meslek liselerinde ortaktır. 9. sınıfın sonunda öğrenci alanını belirler. 9 ve 10. sınıflarda ortak dersler ile alan ortak dersleri, 11 ve 12. sınıflarda ise dallara özel dersler okutulmaktadır. Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. ve 11. sınıfta verilmektedir. 12. sınıfta diplomaya götüren dala ait yeterlikleri içeren dersler yer almaktadır. 10. sınıfın sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fizikî kapasitesi ile öğrencilerin mesleki yeterlikleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılır.
Eğitim süresince;

• Ortak Dersler : Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Tarih, T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Coğrafya, Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji, Sağlık Bilgisi, Felsefe, Yabancı Dil, Beden Eğitimi, Millî Güvenlik Bilgisi, Trafik ve İlk Yardım, Tanıtım ve Yönlendirme,
• Alan Ortak Dersleri : Bilgi ve İletişim Teknolojisi, Matematik, Mesleki Gelişim, Teknik Çizimler, Meslek Hesapları, Temel İnşaat Teknolojisi.
• Dal Dersleri : Temel İnşaat Teknolojisi, Zemin Deneyleri, Beton Deneyleri gibi zorunlu dal dersleri ile seçmeli dal dersleri alırlar.
• Uygulama eğitimi :12.sınıfta yıl boyunca haftanın 3 günü işletmelerde uygulama eğitimi (Staj) yapılmaktadır.

MESLEKTE İLERLEME

• Meslek Liselerinin İnşaat Teknolojisi alanı, yapı laboratuvarı dalından mezun olanlar meslek yüksekokullarının İnşaat, Harita Kadastro, Doğalgaz ve Boru Hatları Teknolojisi, Jeoteknik Teknikerliği, Mimari Dekoratif Sanatlar, Mimari Restorasyon, Bina Koruma ve Yenileme, Hazır Beton Teknolojisi, İç Mekan Koruma ve Yenileme, Karayolu Ulaşımı ve Trafik, Maden, Mermer Teknolojisi, Mermercilik, Raylı Sistemler Yol, Restorasyon, Restorasyon ve Konservasyon, Sulama Teknolojisi, Tarımsal Sulama, Yapı Denetim Yardımcılığı, İtfaiyecilik ve Yangın Güvenliği bölümlerine sınavsız geçiş için başvurabilir ve gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
• Ayrıca mezunlar ÖSYM tarafından yapılan ÖSS'ye girip yeterli puan almaları ve Yapı Öğretmenliği ve Yapı Tasarım Öğretmenliği lisans programlarını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedirler.

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU

Mesleki Eğitim Kanunu gereğince, işletmelerde beceri eğitimi gören öğrencilere yaşlarına uygun asgari ücretin %30' undan az olmamak üzere işverence ücret ödenmektedir.
Beceri eğitimi süresince öğrencilerin iş kazası, iş riski ve meslek hastalıklarına karşı sigorta primleri devletçe ödenmektedir.
Bu alanda iyi eğitim görmüş, kendini yetiştirmiş, tecrübeli, meslek elemanları özel sektör işyerlerinde bilgi yetenek ve çalışma kapasitesine göre farklı ücret alabilirler. Tecrübe ücret belirlenirken önem kazanmaktadır.
Yapılan araştırmalarda asgari ücretle asgari ücretin 3 katına kadar kazanç sağladıkları görülmüştür.