Türkiye’nin Coğrafi Konumu

Türkiye; mutlak konumu sonucunda 26°-45° Doğu meridyenleri ile 36°-42° Kuzey paralelleri arasında yer alır. Türkiye; özel konumu sonucunda Asya, Avrupa ve Afrika kıtaları arasında köprü durumundadır. Bu nedenle konumu itibariyle önemlidir.

Türkiye’nin Mutlak Konumu ve Sonuçları​

Türkiye; 26°-45° Doğu meridyenleri ile 36°-42° Kuzey paralelleri arasında yer alır.

• Türkiye’nin kuzeyi ile güneyi arasında 6°lik paralel farkı vardır. Bu fark ise 666 km’dir. (111 km x 6=666 km)
• Türkiye Kuzey Yarım Küre’de yer alır.
• Türkiye’de güneyden kuzeye doğru gidildikçe;
  • Ekvator’dan uzaklaşılır.
  • Dönencelerden uzaklaşılır.
  • Güneş ışınlarının geliş açısı azalır ve atmosferde kat ettiği yol artar.
  • Güneş ışınlarının atmosferde tutulma oranları artar.
  • Sıcaklık azalır.
  • Cisimlerin gölge boyları uzar.
  • Deniz suyu sıcaklığı ve tuzluluğu azalır.
  • Gece ve gündüz süreleri uzar.
  • Gece ve gündüz süreleri arasındaki fark artar.
  • Aynı meridyen üzerinde Güneş’in öğle vakti ufuk düzlemi üzerindeki yüksekliği azalır.
  • Kuzeyden esen rüzgarlar sıcaklık düşürürken; güneyden esen rüzgarlar sıcaklık artırır.
  • Tan ve gurup süreleri uzar.
  • Çizgisel hız azalır.
  • Yer çekimi artar.
  • En uzun gündüz 21 Haziren, en uzun gece 21 Aralıkta yaşanır.
  • 21 Haziran’da yaz mevsimi, 21 Aralık’ta ise kış mevsimi başlar.
  • Gölge boyunun en uzun olduğu tarih 21 Aralık, en kısa olduğu tarih ise 21 Haziran’dır.
  • Kalıcı kar sınırı azalır.
  • Orman, yerleşme ve tarım üst sınırı azalır.
• Türkiye orta kuşaktayer alır. Bu nedenle;
  • Dört mevsim belirgin olarak yaşanır.
  • Yatayda dik duran bir cismin gölgesi hiçbir zaman sıfır olmaz.
  • Güneş ışınları düz zeminlere hiçbir zaman dik gelmez.
  • Batı rüzgarları etkisi altındadır.
  • Kışın cephesel kökenli yağışlar görülür.
  • Ilıman iklimler görülür.
  • Buzul şekilleri azdır.
• Türkiye dönenceler dışında ve yengeç dönencesinin kuzeyindeyer almaktadır. Bu nedenle;
  • Cisimlerin gölge boyları her zaman kuzeyi gösterir.
  • Dağların güney yamaçları Güneş’e dönük durumundadır.
  • Gölge boyu hiçbir zaman sıfır olmaz.
• Türkiye başlangıç meridyeninin doğusunda yer alır. Bu nedenle;
  • Türkiye’nin yerel saati başlangıç meridyeninden ileridir.
  • Türkiye’nin doğusu ile batısı arasında 19°lik meridyen farkı bulunur. Bu nedenle Türkiye’de 19° x 4 dak. = 76 dakika yerel saat farkı bulunur.
  • Türkiye 2. ve 3. saat dilimleri arasında yer alır.
• Türkiye’nin ulusal saat uygulaması 45° Doğu meridyeni esas alınarak uygulanır.

Türkiye’nin Göreceli Konumu ve Sonuçları​

Türkiye; Asya, Avrupa ve Afrika kıtaları arasında köprü durumundadır. Bu nedenle konumu itibariyle önemlidir.

• Üç tarafı denizlerle çevrilidir.
• Üç kıtayı birbirine bağlayan köprü konumundadır.
• Karadeniz’i Akdeniz’e bağlayan İstanbul ve Çanakkale Boğazları’na sahiptir.
• Yeraltı ve yerüstü kaynakları zengindir ve çeşitlidir. Bunun nedeni ise farklı jeolojik zamanlara ait arazi yapısının olmasıdır.
• Ortalama yükseltisi fazladır. Bu nedenle gerçek sıcaklıkları ile indirgenmiş sıcaklıkları arasındaki fark fazladır.
• Petrol bakımından zengin ülkelere komşudur.
• Ekonomik bakımdan zengin Avrupa ülkelerine yakındır.
• Önemli boğazlara ve ticaret yollarına sahiptir.
• Yer şekilleri çeşitlidir.
• Aynı anda 4 mevsim özellikleri birden yaşanabilir.
• Uluslararası farklı kuruluşların üyesidir.
• Farklı iklim özellikleri bir arada görülür.
• Tarım ürünleri çeşitliliği fazladır.
• Tarih boyunca farklı medeniyetlere beşiklik etmiştir.
• Çevresindeki ülkeler için önemli bir enerji nakil merkezidir.
• Dünyanın önemli ulaşım yolları üzerinde yer alır.