Öğrenmeyi Etkileyen Etkenler:
1-Öğrenenle ilgili özellikler
2-Öğrenilen malzeme ile ilgili özellikler
3-Öğrenme yöntemiyle ilgili özellikler
1-Öğrenenle ilgili özellikler
Güdülenme Durumu: Öğrenme için güdülenmiş olmak gerekir. Güdülenme olmadan organizma harekete geçmez. Organizmayı harekete geçiren açlık, susuzluk vb. fizyolojik ya da çalışkan olmak, başarmak, sınıfı geçmek beğenilmek vb. sosyal güdüler olmalıdır. Güdüler kişiyi öğrenmeye özendirir.
Yaş: Öğrenmenin oluşması için organizmanın belli bir olgunluğa ulaşması gerekir. Yaşımıza uygun şeyleri öğrenebiliriz. Genelde 20 yaşlarına kadar öğrenme yeteneği artar. 20-50 yaşları arası sabit kalır, daha sonra düşmeye başlar.
Zeka: Zeka ile öğrenme arasında önemli bir ilişki vardır. (pozitif korelasyon) Zeka arttıkça öğrenme de artar.
Sosyokültürel etkiler: İçinde bulunduğumuz grubun, toplumun bakış açımızın (tutum ve önyargılar) öğrenmeye etkisi vardır. Öğrenilmiş çaresizlik öğrenmeyi olumsuz etkiler.
Genel Uyarılmışlık Hali ve kaygı: Organizmanın tamamen uyanık olması ve öğrenilecek malzeme üzerinde dikkatin odaklaşması gerekir. Aşırı kaygılı olmamak gerekir. Orta düzeyde kaygının olması gerekir.
Biyolojik özellikler: Hastalık ya da kaza nedeniyle hasar gören hücreler nedeniyle ya da genetik özelliklerle ilgili olarak öğrenme kolay ya da zor olabilir.
2-Öğrenilen malzeme ile ilgili özellikler
1- Malzemenin zorluğu: Malzemenin kolay ya da zor olması öğrenmeyi etkiler, kolay ya da zor olması da şu özelliklerle ilgilidir.
Ayırt edilebilirlik: Diğerlerinden farklı uyarıcılar dikkatimizi çeker ve öğrenme kolay olur. Örnek: En yaramaz olan en çalışkan olan öğrenci daha erken öğrenilir.
Anlamlılık: Anlamlı olan uyarıcı daha kolay öğrenilir. Ör:nek Masa, Asam dersimiz.com
Çağrışımsal anlam: Öğrenilecek malzeme bir şeyi çağrıştırıyorsa daha kolay öğrenmemizi sağlar.
Kavramsal benzerlik: Malzemeler benzer ve farklılıklarına göre sınıflama yapılırsa daha kolay öğrenilir.
2-Aktarma(transfer): Hiçbir öğrenme sıfırdan başlamaz. Önceden öğrendiklerimiz de öğrenmemize etki eder. Yeni öğrenme eski öğrenmelerin üstüne kurulur.
Eğer önceki öğrenme, sonrakini kolaylaştırıyorsa buna olumlu aktarma (transfer), eğer önceki öğrenme sonrakini zorlaştırıyorsa buna olumsuz aktarma(transfer) denir.
Ör: Hentbol oynamayı bilen birinin basketbolu daha çabuk öğrenmesi
Ör: İki parmakla daktilo yazmayı bilen birinin on parmakla daktilo yazmayı öğrenememesi ya da geç öğrenmesi.
Eğer davranış benziyorsa ya da uyarıcılar benziyorsa aktarmaya etkisi olumlu olur.
3-Öğrenme yöntemiyle ilgili özellikler (öğrenme stratejileri)
Diğer faktörler üzerinde değişiklik yapılması pek mümkün değildir. Yaşımızı, zekamızı, malzemeyi değiştiremeyiz fakat öğrenme yöntemini uygun seçerek öğrenmeyi kolaylaştırıp daha etkili yapabiliriz.
Aralıklı ve toplu Öğrenme: Öğrenilecek konu ayrı ayrı zamanlara dağıtılırsa, bir zamana sıkıştırılmış çalışmadan daha verimlidir. Çalışmalar bunu göstermiştir. Aralıklı çalışmada konu daha fazla hatırlanmaktadır.
Bütün ve Parça Öğrenme: Öğrenilecek malzemenin parçalara bölünmesi bazı durumlarda daha faydalıdır. Eğer konu uzunsa, kendi içinde anlamlı parçalara bölünebiliyorsa bu durumda daha başarılı sonuç alınır. Sonunda parçalar birleştirilmelidir. Örnek: şiir ezberlerken kıtalara ayırmak.
Eğer konu kısa ve parçalara bölünemiyorsa bütün öğrenmek daha faydalıdır.
Sonuçlar Hakkında Bilgi: Konunun ne derece öğrenilip öğrenilmediğinin bilinmesi gerekir. Çünkü kişiye davranışlarını yeniden düzenleme, hatalarını görme fırsatı verir.
Okuma-Anlatma: Okumada birey pasif durumdadır. Aktif hale gelebilmesi için kişinin kendi ifadeleriyle konuyu tekrarlaması önemlidir.
Psikologlar bir malzemeyi öğrenirken şu tekniği öneriyorlar:
GÖZDEN GEÇİR, SORULAR ÜRET, OKU, HATIRLA, TEKRARLA
1-Öğrenenle ilgili özellikler
2-Öğrenilen malzeme ile ilgili özellikler
3-Öğrenme yöntemiyle ilgili özellikler
1-Öğrenenle ilgili özellikler
Güdülenme Durumu: Öğrenme için güdülenmiş olmak gerekir. Güdülenme olmadan organizma harekete geçmez. Organizmayı harekete geçiren açlık, susuzluk vb. fizyolojik ya da çalışkan olmak, başarmak, sınıfı geçmek beğenilmek vb. sosyal güdüler olmalıdır. Güdüler kişiyi öğrenmeye özendirir.
Yaş: Öğrenmenin oluşması için organizmanın belli bir olgunluğa ulaşması gerekir. Yaşımıza uygun şeyleri öğrenebiliriz. Genelde 20 yaşlarına kadar öğrenme yeteneği artar. 20-50 yaşları arası sabit kalır, daha sonra düşmeye başlar.
Zeka: Zeka ile öğrenme arasında önemli bir ilişki vardır. (pozitif korelasyon) Zeka arttıkça öğrenme de artar.
Sosyokültürel etkiler: İçinde bulunduğumuz grubun, toplumun bakış açımızın (tutum ve önyargılar) öğrenmeye etkisi vardır. Öğrenilmiş çaresizlik öğrenmeyi olumsuz etkiler.
Genel Uyarılmışlık Hali ve kaygı: Organizmanın tamamen uyanık olması ve öğrenilecek malzeme üzerinde dikkatin odaklaşması gerekir. Aşırı kaygılı olmamak gerekir. Orta düzeyde kaygının olması gerekir.
Biyolojik özellikler: Hastalık ya da kaza nedeniyle hasar gören hücreler nedeniyle ya da genetik özelliklerle ilgili olarak öğrenme kolay ya da zor olabilir.
2-Öğrenilen malzeme ile ilgili özellikler
1- Malzemenin zorluğu: Malzemenin kolay ya da zor olması öğrenmeyi etkiler, kolay ya da zor olması da şu özelliklerle ilgilidir.
Ayırt edilebilirlik: Diğerlerinden farklı uyarıcılar dikkatimizi çeker ve öğrenme kolay olur. Örnek: En yaramaz olan en çalışkan olan öğrenci daha erken öğrenilir.
Anlamlılık: Anlamlı olan uyarıcı daha kolay öğrenilir. Ör:nek Masa, Asam dersimiz.com
Çağrışımsal anlam: Öğrenilecek malzeme bir şeyi çağrıştırıyorsa daha kolay öğrenmemizi sağlar.
Kavramsal benzerlik: Malzemeler benzer ve farklılıklarına göre sınıflama yapılırsa daha kolay öğrenilir.
2-Aktarma(transfer): Hiçbir öğrenme sıfırdan başlamaz. Önceden öğrendiklerimiz de öğrenmemize etki eder. Yeni öğrenme eski öğrenmelerin üstüne kurulur.
Eğer önceki öğrenme, sonrakini kolaylaştırıyorsa buna olumlu aktarma (transfer), eğer önceki öğrenme sonrakini zorlaştırıyorsa buna olumsuz aktarma(transfer) denir.
Ör: Hentbol oynamayı bilen birinin basketbolu daha çabuk öğrenmesi
Ör: İki parmakla daktilo yazmayı bilen birinin on parmakla daktilo yazmayı öğrenememesi ya da geç öğrenmesi.
Eğer davranış benziyorsa ya da uyarıcılar benziyorsa aktarmaya etkisi olumlu olur.
3-Öğrenme yöntemiyle ilgili özellikler (öğrenme stratejileri)
Diğer faktörler üzerinde değişiklik yapılması pek mümkün değildir. Yaşımızı, zekamızı, malzemeyi değiştiremeyiz fakat öğrenme yöntemini uygun seçerek öğrenmeyi kolaylaştırıp daha etkili yapabiliriz.
Aralıklı ve toplu Öğrenme: Öğrenilecek konu ayrı ayrı zamanlara dağıtılırsa, bir zamana sıkıştırılmış çalışmadan daha verimlidir. Çalışmalar bunu göstermiştir. Aralıklı çalışmada konu daha fazla hatırlanmaktadır.
Bütün ve Parça Öğrenme: Öğrenilecek malzemenin parçalara bölünmesi bazı durumlarda daha faydalıdır. Eğer konu uzunsa, kendi içinde anlamlı parçalara bölünebiliyorsa bu durumda daha başarılı sonuç alınır. Sonunda parçalar birleştirilmelidir. Örnek: şiir ezberlerken kıtalara ayırmak.
Eğer konu kısa ve parçalara bölünemiyorsa bütün öğrenmek daha faydalıdır.
Sonuçlar Hakkında Bilgi: Konunun ne derece öğrenilip öğrenilmediğinin bilinmesi gerekir. Çünkü kişiye davranışlarını yeniden düzenleme, hatalarını görme fırsatı verir.
Okuma-Anlatma: Okumada birey pasif durumdadır. Aktif hale gelebilmesi için kişinin kendi ifadeleriyle konuyu tekrarlaması önemlidir.
Psikologlar bir malzemeyi öğrenirken şu tekniği öneriyorlar:
GÖZDEN GEÇİR, SORULAR ÜRET, OKU, HATIRLA, TEKRARLA
