Melezleme Nedir?

Katılım
1 yıl 2 ay 18 gün
Mesajlar
2,162
Tepkime puanı
571
Cinsiyet
bPg20e

Melez Türler ve Melezleme Arasında Ne Fark Vardır?​


İki farklı türün çiftleşmesi ile doğan yavrulara melez denir. Örneğin; erkek kaplanla dişi aslan çiftleşmesiyle dünyaya gelen tigon; at ile eşeğin çiftleşmesi ile dünyaya gelen katır, melez türledir. Oysa hayvan ıslah yöntemi olarak uygulanan melezleme aynı türün farklı soydan gelen üyeleri arasındaki çiftleşmeden yavru elde edilmesidir. Yani at yine atla, kedi yine kedi ile çiftleşir ancak çiftleşen hayvanlar, farklı soylardan gelmektedir. Örneğin Ragamuffin cinsi kediler, Ragdoll ve Himalaya kedilerinin çiftleştirilmesinden doğarlar. Kedi ve köpek gibi hayvanlarda yapılan melezleme sonucu doğan yavrulara dilimizde kırma denir. Kurt ve kangal kırması vb.

Ragamuffin

Melezleme Neden Yapılır?​


Soy içi üreme krizi (inbreeding depression) ile mücadelede en etkili yöntem melezlemedir. Soy içi üreme krizi demek; akraba evliliği sonucunda ortaya çıkan olumsuzlukların, hayvan popülasyonunda ortaya çıkması demektir. Genetik olarak çok yakın olan hayvanların çiftleşmesi, kusurlu genlerin eşleşme ihtimalini artırır. Kusurlu genler eşleştiğinde de doğan yavrular ve devamında nesil verimsizleşir. Üretim kapasitesi daha yüksek ve daha sağlıklı hayvanlar elde edebilmek için melezleme yöntemi kullanılır. Melezlemenin önemli bir diğer faydası da melez gücüne yol açma ihtimalidir. Geviş getiren hayvanlar üzerinde yapılan pek çok incelemede, melezlemenin doğurganlığı artırdığı, yavrulamayı kolaylaştırdığı, süt üretiminin yükselttiği ve yaşam süresini uzattığı görülmüştür.



En yaygın melezleme ırklarından biri Holstein süt üretiminde en verimli cinslerden biridir.

Kediler​


Bugün gördüğünüz evcil kedilerin sevimli ve ilginç cinsleri aslında melezleme sayesinde üretilmiştir. Bu cinsler, köklü kedi ırklarının (örneğin Amerikan Lynx, Avurtralya Tiffanie vb.) çiftleşmesi ile elde edilirler. Kedilerde melezleme, seçilen özellikleri birleştirmek ya da bir mutasyonu çoğaltmak için yapılır.


Köpekler​


Köpeklerde melezleme çok yaygın olarak uygulanır. Farklı safkan ırkların planlı ve kontrollü çapraz çiftleşmesi ile üretilen köpeklere tasarımcı köpek denir. Diğer melezlerden farkı, belli standartlara uyularak gerçekleştirilmesidir. Bir tasarımcı köpek edindiğinizde, tıpkı safkan bir köpek edindiğinizde olduğu gibi köpeğinizin genel olarak mizacını, ne kadar büyüyeceğini, nasıl bir bakıma ihtiyaç duyacağını, ondan ne bekleyebileceğinizi bilirsiniz. Bunun yanı sıra tasarımcı köpeklerin gen havuzu safkan cinslere kıyasla daha geniş olduğundan genetik sorunlara da daha az rastlanır. Bu sebeplerle tasarımcı köpekler, evcil hayvan pazarının en yoğun talep gören cinslerini oluşturmaktadır.



Atlar​


Atlar söz konusu olduğunda melezlemenin asıl amacı yeni bir cins oluşturmaktır. Örneğin melezleme tekniğinin bir ürünü olan Hollanda Kraliyet Sıcakkanlı (Warmblood) Atları, 2. Dünya Savaşı sonrası 1960’lı yıllarda başlayan bir yetiştirme programı ile geliştirilmiş en başarılı spor atlarından birisi olmuştur.


Warmblood

Zorluklar​


  • Melezleme ile ilgili endişelerin başında, çeşitliliğin kontrolsüz artması gelir. Melezleme yöntemi uygulanan sürülerde tektiplik ve bunun avantajları ortadan kalkar.
  • Uzun vadede çiftçiye damızlık masrafı çıkar.
  • Melezlemeden fayda sağlanabilmesi için üreticinin birkaç nesil boyunca ıslah programında kalmayı taahhüt etmesi gerekir. Genellikle üreticiler buna zaman ve para ayırmak istemezler. Yani süreklilik, melezlemeyi zorlaştırdığı gibi beklenen verimin sağlanabilmesi için vazgeçilmezdir.

Araştırmalar​


Bu alanda yapılacak akademik araştırmaların maliyeti bir hayli yüksektir. Çünkü birçok hayvan ırkının, nesiller boyunca izlenmesi gerekir. Almanya’da bir grup araştırmacı tarafından yürütülen yakın tarihli bir çalışmada, safkan ırklara sahip üreticiler ve melezleme yöntemini uygulayan üreticiler, karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Hayatta kalma kabiliyeti ve doğurganlık bakımından melezleme ile üretilen hayvanların daha verimli olduğu görülmüştür. Çalışma, tek nesil üzerinde yapılan gözlemlerle sınırlı kalmıştır.


Melezleme ile ilgili çalışmaların çoğu Avrupa ve Kuzey Amerika’da yapılmıştır. Nesiller boyunca yapılacak gözlem verilerine dayanan ve daha geniş coğrafi bölgeleri içine alan araştırmalar, melezlemenin çok daha verimli hale gelmesini sağlayabilir.
 
Geri
Üst Alt