KARAY, Refi k Halit (1888 - 1965)
İstanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesi’nde
okudu. Hukuk Fakültesi’nde öğrenimini bırakıp
gazetecilik yaşamına atıldı. Tercüman-ı Hakikat
gazetesinde çalıştı. Fecr-i Âti topluluğuna
katıldı. Kalem ve Cem adlı mizah dergilerinde
“Kirpi” takma adıyla yazdığı yazılarla ünü arttı.
Siyasi nedenlerle Sinop’a sürüldü. Çorum,
Ankara, Bilecik bölgelerinde sürgün olarak
kaldıktan sonra, 1918’de İstanbul’a döndü. Aydede dergisini çıkardı. Millî
Mücadele’ye karşı davranışları dolayısıyla, “Yüz ellilikler” içine alınıp yurt
dışına gönderildi. Beyrut ve Halep’te on beş yıl kaldıktan sonra, affedilince
yurda döndü. Gazeteciliğe devam etti. İstanbul’da vefat etti.
Mizahi ve siyasal yergi yazılarıyla dikkati çekti. Konularını, I. Dünya Savaşı
yıllarında yakından gördüğü Anadolu halkı ve yaşamından alan Memleket
Hikâyeleri’yle tanındı. Konuşma dilini yazılarında büyük bir ustalıkla kullanarak
“Yeni Dil” akımının tutunmasında katkısı oldu. Öykü ve romanlarında,
renkli bir görgü ve gözlem zenginliği göze çarpar. Eserlerinde, kişilerin iç
özelliklerinden güldüren, şaşırtan yanlarını aldı. Sürükleyici olayları, ilgi çekici
tiplerle geniş bir coğrafya içerisinde, renkli benzetmelerle verdi. Mensur
şiir, makale, fıkra, anı, söyleşi, öykü, tiyatro, roman türlerinde eserler verdi.
Öykü: Memleket Hikâyeleri, Gurbet Hikâyeleri
Roman: İstanbul’un İçyüzü, Yezidin Kızı, Çete, Sürgün, Anahtar, Bu
Bizim Hayatımız, Nilgün, Yeraltında Dünya Var, Bugünün Saraylısı, Kadınlar
Tekkesi, Karlı Dağdaki Ateş, Dört Yapraklı Yonca, Sonuncu Kadeh
Oyun: Deli, Kanije Müdafası
Mizah, hiciv, fıkra deneme, söyleşi, anı: Kirpi’nin Dedikleri,
Agop Paşa’nın Anıları, Ay Peşinde, Sakın Aldanma-İnanma-Kanma,
Tanıdıklarım, Guguklu Saat, Bir Avuç Saçma, Bir İçim Su, Üç Nesil, Üç
Hayat
İstanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesi’nde
okudu. Hukuk Fakültesi’nde öğrenimini bırakıp
gazetecilik yaşamına atıldı. Tercüman-ı Hakikat
gazetesinde çalıştı. Fecr-i Âti topluluğuna
katıldı. Kalem ve Cem adlı mizah dergilerinde
“Kirpi” takma adıyla yazdığı yazılarla ünü arttı.
Siyasi nedenlerle Sinop’a sürüldü. Çorum,
Ankara, Bilecik bölgelerinde sürgün olarak
kaldıktan sonra, 1918’de İstanbul’a döndü. Aydede dergisini çıkardı. Millî
Mücadele’ye karşı davranışları dolayısıyla, “Yüz ellilikler” içine alınıp yurt
dışına gönderildi. Beyrut ve Halep’te on beş yıl kaldıktan sonra, affedilince
yurda döndü. Gazeteciliğe devam etti. İstanbul’da vefat etti.
Mizahi ve siyasal yergi yazılarıyla dikkati çekti. Konularını, I. Dünya Savaşı
yıllarında yakından gördüğü Anadolu halkı ve yaşamından alan Memleket
Hikâyeleri’yle tanındı. Konuşma dilini yazılarında büyük bir ustalıkla kullanarak
“Yeni Dil” akımının tutunmasında katkısı oldu. Öykü ve romanlarında,
renkli bir görgü ve gözlem zenginliği göze çarpar. Eserlerinde, kişilerin iç
özelliklerinden güldüren, şaşırtan yanlarını aldı. Sürükleyici olayları, ilgi çekici
tiplerle geniş bir coğrafya içerisinde, renkli benzetmelerle verdi. Mensur
şiir, makale, fıkra, anı, söyleşi, öykü, tiyatro, roman türlerinde eserler verdi.
Başlıca eserleri:
Öykü: Memleket Hikâyeleri, Gurbet Hikâyeleri
Roman: İstanbul’un İçyüzü, Yezidin Kızı, Çete, Sürgün, Anahtar, Bu
Bizim Hayatımız, Nilgün, Yeraltında Dünya Var, Bugünün Saraylısı, Kadınlar
Tekkesi, Karlı Dağdaki Ateş, Dört Yapraklı Yonca, Sonuncu Kadeh
Oyun: Deli, Kanije Müdafası
Mizah, hiciv, fıkra deneme, söyleşi, anı: Kirpi’nin Dedikleri,
Agop Paşa’nın Anıları, Ay Peşinde, Sakın Aldanma-İnanma-Kanma,
Tanıdıklarım, Guguklu Saat, Bir Avuç Saçma, Bir İçim Su, Üç Nesil, Üç
Hayat
