İngiltere’de ‘Işık Alma Hakkı’ var

İngiliz yasaları, uzun süredir gün ışığı alan pencerelerin ışığının kesilmesine neden olacak her türlü girişimi yasaklıyor. ‘Işık Alma Hakkı’ (“Ancient Light” ya da “Right to Light”) yasasından yararlanabilmek için pencerenin, 20 yıl veya daha uzun bir süreden beri gün ışığı alması gerekiyor. Bina sahibi 20 yıldan daha uzun bir süreden beri penceresinin gün ışığı aldığını ispat ederse, ışığın sonsuza kadar kesilemeyeceği güvencesine sahip demektir. Eğer böyle bir pencerenin ışığını kesecek, bir inşaat söz konusu olursa, bina sahibinin inşaatı engelleme hakkı var.


Işık hakkı yasasına tabi olan binaların sahipleri, binalarına yeni ve hatta daha büyük pencereler yaptırabilirler ancak 20 yıl dolmadan mevcut pencereleri büyütemezler.


Konu ile ilgili olarak mahkemelere yansıyan birçok dava söz konusu olmuş. Işık hakkının ne kadarlık bir ışık için makul kabul edileceği konusu çok tartışılmış. Önceleri mahkemeler karar vermek için, bilirkişilerin raporlarını dikkate almışlar. Ancak bilirkişi raporlarının sübjektif olduğu eleştirisi üzerine, belli bir metot belirlemek istemişler. 1920’den beri uzmanlar, Percy Waldram tarafından önerilen metoda dayanarak raporlarını hazırlamaya başlamış. Percy Waldram tarafından önerilen makul ışık miktarı, 10 mumluk ampul kadar, yani kitap okumaya izin verecek kadar. Bugün Percy Waldram metodu ile ilgili tartışmalar devam ediyor.



Işık Hakkı yasasına tabi pencerelere, fotoğraflarda görüldüğü gibi ışık alma hakkı yasası ile korunduklarına işaret eden levhalar asılmaktadır.