Ilk Çalışmalar, Ilk Eğilimler
Avrupa folklor çalışmalarını doğuran şartların temeline, 1453 yılında Fatih Sultan Mehmet'in Istanbul'u alarak "Orta Çağ kapatması konulabilir. Avrupa bilim tarihinin "skolastik" dediği ve bütün olumsuz sifatları yüklediği bu çağdan çıkışın ilk adimi, Istanbul'un Türklerin eline geçmesiyle biçim değiştiren Doğu ticaret yolunun denizde aranmasıyla atılmıştır. Avrupa ana karasından okyanusa açılarak önce kara derili Afrika, sonra da kızıl derili Amerika yerlileri ile karşılaşan Avrupalı gezginler, maceraperestler, tüccarlar, misyonerler, bilim adamları ve savascilar, önce bu ‘’ilkel’’ varlikları tanimaya calistılar sonra da onların aynasinda kendi ‘’ilkel’’ dönemlerini görmeyi denediler
Avrupa'da yoğunlaşan dini kurumların eleştirisi ve Hıristiyanlık oğretisine dayanan "ummet kültürü"nün sorgulanması, diger dinlere ve kültürlere karşı bir hoşgörü ortamı yaratır. Bu dönemde doğan hümanizm akimi, ilkellerin yanı sıra, uzun yüzyıllar boyunca "haçlı" yaklaşımlarıyla ötekileştirilen yakın doğu toplumlarına karşı da daha hoşgörülü yaklaşımların ortaya çıkmasını sağlar. Avrupalı gezginlerin bu dönemde kaleme aldıkları seyahatnameler, gerek gördükleri bölgelere ve insanlara karşı hümanist bir merakla kaleme alınmaları gerekse yeni yeni ilgi gören ‘’folklorik’’ ögelerden söz etmeleriyle dikkat çekmektedir. Bu dönemde Turkiye'ye ve Türkiye üzerinden doğuya seyahat eden Avrupalı yararlar, tüccarlar ve misyonerler, yerli halkın dil, edebiyat ve kültür ürünlerine dikkatlerini yöneltmişler ve önemli derleme ve aktarma çalışmaları yapmışlardır. Avsturyali gezgin Hans Derswamn’ın (1520-1589). XVI. Yüzyılın ortalarında Kanuni Sultan Süleyman döneminde Türkiye'ye yaptigi seyahat sırasında aldığı notlar ‘’İstanbul ve Anadolu'ya Seyahat Günlüğü’’ (1987) adıyla yayımlanmıştır. Gezgin eserlerinde kimi zaman nesnel kimi zaman öznel bir üslup kullanarak Istanbul ve Anadolu halk sanat ve geleneklerinden de soz etmektedir.
1756 yilinda "Le Montagnard ecossais" adlı kahraman temali ve sözlü ve yazili gelenegin ozelliklerini taşıyan şiirini yazan Macpherson. 1760 yılında iskoçya Yaylalarindan Derlenmiş Eski Şiir Parçaları"/ Fragments of Ancient d’Ecosse’’ adlı kitabını yayınlar. Mensur şiirlerden oluşan bu ilk kitabı, 1762 yılında yayımladigi "Fignal" ve 1763 yılındaki "Temora" izler. Macpherson'a göre bu şiirler, 13. yüzyılda yaşamış olan "Ossian" adl bir halk şairine aittir. Ancak bu şiirlerin geleneksel formları kullanan Macpherson’a ait olduğu kesindir. Bu konu, Ingiliz yazar ve elestirmen Samuel Johnson (1709-1784) ile Macpherson arasında dönemin önemli polemiklerinden birini oluşturmuştur. Macpherson'un, "Ossian" takma adiyla 1760, 1762 ve 1763 yıllarında yayımladığı üç ciltlik siirleri Ingiltere'deki tartişmaların yanında kıta Avrupa'sinda ve özellikle Almanya'da derin izler bırakmiştir. Macpherson'un şiiri, edebiyatçılar tarafindan lirik romantizm öncüsü ve Iskoç dağlarinin mistik ikliminin sesi olarak yorumlanmis ve onun izinden gidenlerle "Ossiancılık" adı verilen, halk edebiyatına ve halk kültürüne dayalı bir şiir okulu kurulmuştur. Bu şiir okulu, "fakelore" teriminin ortaya çıkmasından sonra kimi folklorcular tarafından "sahte folklor" olarak nitelense de kendisinden sonraki dönemlerin aydinlarınin halk şiirine yönelmelerini saglayan öncü bir akım olarak, bütün dünyaya yayılan bir etki bırakmiştir. Bu nedenle, dolaylı da olsa Türkiye'de "Bes Hececiler" ile "Ossiancılık" arasında pekala ilişki kurulabilir.
Kimi yaklaşım farklılıklarına rağmen, Herder'in temel düşüncelerinin gerçek uygulayıcıları ve halk bilimi çalışmalarınin bir anlamda kurucuları Grimm Kardeşler olmuştur. Jacob Ludwig Karl Grimm (1785-1863) ve Wilhelm Grimm(1786-1859), dünyada ilk masal araştırmalarını başlatmışlar ve bu araştırmalar sirasında bazı folklor kuramlarının ortaya çıkmasına öncülük etmişlerdir. Grimm Kardeşlerin 1812 yılında Alman köylülerinden derleyerek yayımladıkları "Çocuklara ve Ev Halkına Masallar" (Kinder- und Hausmärchen/Contes d'enfants et du foyer) külliyatında ve sonraki çalışmalarında Grimm kardeşler, "ulusal geçmişin yaşayan unsurları ve kollektif Alman ruhunun yansımaları" olarak gördükleri folklora son derece romantik duygularla yaklaşmışlardır. Grimm Kardeşlerin folklor çalışmaları bakımından asıl önemli ismi Jacob Grimm Dir.
Diger yandan siyasal anlamda büyük değişimler geçiren Rusya'da folklor, bir dönemde Avrupa'daki Herderci, bir dönemde Benfeyise ve kültürel ödünçleme, bir başka dönemde yapısalcı paradigmalardan etkilenirken, Sosyalist dönemde isci ve köylü folkloru bağlamında "sınifsal" yeni yorumlarla karşılaşacaktır.1839 yılında ilan edilen Tanzimat fermanı ile kimi kültürel haklar elde eden Osmanlı azınlıkları, örneğin Sirp folklorcusu Vue Stefanovic Karadzic gibi Grimmlerin desteği ve Ossian akımının romantizmi icinde folkloru Osmanlı karşısında ulusal kimlik kazanma süreçlerinde kullanırken, Osmanlıcılık fikrini devlete egemen kilmak isteyen merkezi yönetim, azınlikların bu ayrıştırıcı dil ve eylemlerine karşı bir refleks olarak folklor çalışmalara eğilim göstermez
