Hukuk Felsefesi
Hukuk felsefesi hukukun doğası, ahlak felsefesiyle ilişkisi, hukuki sorumluluğun koşulları, hukukun otoritesinin sınırları gibi felsefi problemleri konu alan felsefe alt dalıdır. İlgilendiği bazı problemler şunlardır:
a) Hukuk ve ahlak felsefesi arasındaki ilişki nedir? Hukuk normatif, yani değer yargısı bildiren, bir alan mıdır? Hukukun kesinlikle uyması gereken bir ahlak yasası var mıdır? Bu durumda ahlak yasasına uymaları ya da uymamaları nedeniyle devletin aynı araçlarıyla yasalaştırılmalarına rağmen biri meşru, diğeri meşru olmayan yasaların olması mümkündür demeli miyiz? Bir şeyin yasa olabilmesi için hukuku önceleyen bazı ahlak kurallarına uyması gerekir mi demeliyiz? Yoksa hukuktaki yasa kavramı normatif bir kavram olarak görülmemeli midir?
b) Yasalara uyma yönünde bir sorumluluğumuz var mıdır? Eğer varsa bu sorumluluğun kaynağı nedir? Vatandaşların devletin yasalarına uymama sorumluluğuna sahip olduğu ya da en azından yasalara uymamalarına izin verilebilecek durumlar var mıdır?
c) Hukuki sorumluluğun doğası nedir? Suçu işleyen kişinin zihinsel durumu, mesela sahip olduğu niyet, cezalandırılmasının üstünde ne seviyede etki sahibi olmalıdır? Ne dereceye kadar kişinin yaptığı eylemin sonuçlarına bakmak gerekir?
Hukuk felsefesi hukukun doğası, ahlak felsefesiyle ilişkisi, hukuki sorumluluğun koşulları, hukukun otoritesinin sınırları gibi felsefi problemleri konu alan felsefe alt dalıdır. İlgilendiği bazı problemler şunlardır:
a) Hukuk ve ahlak felsefesi arasındaki ilişki nedir? Hukuk normatif, yani değer yargısı bildiren, bir alan mıdır? Hukukun kesinlikle uyması gereken bir ahlak yasası var mıdır? Bu durumda ahlak yasasına uymaları ya da uymamaları nedeniyle devletin aynı araçlarıyla yasalaştırılmalarına rağmen biri meşru, diğeri meşru olmayan yasaların olması mümkündür demeli miyiz? Bir şeyin yasa olabilmesi için hukuku önceleyen bazı ahlak kurallarına uyması gerekir mi demeliyiz? Yoksa hukuktaki yasa kavramı normatif bir kavram olarak görülmemeli midir?
b) Yasalara uyma yönünde bir sorumluluğumuz var mıdır? Eğer varsa bu sorumluluğun kaynağı nedir? Vatandaşların devletin yasalarına uymama sorumluluğuna sahip olduğu ya da en azından yasalara uymamalarına izin verilebilecek durumlar var mıdır?
c) Hukuki sorumluluğun doğası nedir? Suçu işleyen kişinin zihinsel durumu, mesela sahip olduğu niyet, cezalandırılmasının üstünde ne seviyede etki sahibi olmalıdır? Ne dereceye kadar kişinin yaptığı eylemin sonuçlarına bakmak gerekir?
