- Katılım
- 1 yıl 10 ay 5 gün
- Mesajlar
- 2,196
- Tepkime puanı
- 584
- Cinsiyet
Doğa olayları yüzyıllardan bu yana insanlar için ilgi çekici olmuştur. Hangi doğa olayının nasıl gerçekleştiği, gerçekleşme sırasında ortaya çıkan enteresan durumlar ve çok daha fazlası bilimsel anlamda incelenmektedir. Gök gürültüsü de bu konular arasında yer almaktadır.
Kış vakti kar yağdığı sırada herhangi bir gök gürültüsü, yıldırım düşmesi ya da şimşek çakması pek de rastlanır bir durum değildir. Daha çok yaz aylarında yaşanan yıldırım düşmesi ve gök gürültüsü havanın ılık ya da biraz daha nemli olmasını sever. Çünkü bu tarz zamanlarda hava yükselir.
Kış ayları içinde havanın yük ve alçak kısımları arasındaki ısı farkı azdır. Üstelik alçak seviyelerde nem yüzdesi de yüksek olduğu için gök gürültüsü gibi doğa olayları pek görülmez. Ancak yaz aylarında bu durum tersine gelişir.
Peki, tüm bunların ardından, işin merkezine inmeye ne dersiniz?
Yıldırım ya da şimşek olayları, çevrelerinde bulunan havayı 30.000 dereceye kadar ısıtırlar. Bu ısınma ise yalnızca saniyenin milyonda biri kadar kısa sürede gerçekleşir. Bu kadar kısa sürede bu denli ısınan hava ise hemen genleşir ve genişler. Ani şekilde genişleyen ve genleşen hava normal atmosfer basıncının yaklaşık 100 katı kadar yüksek bir basınçla birlikte ses hızından daha da hızlı olan ses dalgalarını yaymaya başlar. İşte söz konusu ses dalgaları canlılar tarafından bir çeşit patlama ya da gürleme gibi algılanır. Hatta uçakların ses hızını geçtikleri zaman yarattıkları gürültüye benzer olarak gök gürültüsünün de bu çeşit bir niteliğe sahip olduğu belirtilebilir.
Aslında şimşek çakması ya da yıldırım düşmesi de münferit olaylar değildirler. Seri şekilde yaşanan gelişmeler sonucu bu olaylar olurlar. Yıldırım düştükten sonra yaşanan ilk gök gürültüsü, ikinci gök gürültüsüne göre daha etkisizdir. Çünkü ilkinde ortaya çıkan elektrik akımı ikincisinden daha düşüktür. Ne zaman ki yıldırım düşüşe geçer ve ikinci olay meydana gelir, o zaman ortaya çıkan gürültü de artar.
Bu konuya dair ilginç bir de not iletilebilir. Yıldırım düşmesi ya da şimşek çakmasının ardından gök gürültüsü belli bir süre sonra duyulur. İşte bu aradaki süre saniye cinsinden ölçülürse ve toplam saniye 3’e bölünürse, aradaki uzaklığın da kilometre cinsinden bulunabileceği ortaya çıkar. Bu olaylar sırasında gök gürültüsü ses hızı ile ulaşmakta, şimşek ya da yıldırım ışık hızı ile ulaşmaktadır. Uzaklık hesabı da bunlara dayanılarak yapılır.
Son not: Herhangi bir gök gürültüsü, normal şartlar altında en fazla 24 kilometrelik bir mesafeden duyulabilir. Daha fazla olan mesafelerde söz konusu sesin ulaşması mümkün değildir.
Kış vakti kar yağdığı sırada herhangi bir gök gürültüsü, yıldırım düşmesi ya da şimşek çakması pek de rastlanır bir durum değildir. Daha çok yaz aylarında yaşanan yıldırım düşmesi ve gök gürültüsü havanın ılık ya da biraz daha nemli olmasını sever. Çünkü bu tarz zamanlarda hava yükselir.
Kış ayları içinde havanın yük ve alçak kısımları arasındaki ısı farkı azdır. Üstelik alçak seviyelerde nem yüzdesi de yüksek olduğu için gök gürültüsü gibi doğa olayları pek görülmez. Ancak yaz aylarında bu durum tersine gelişir.
Peki, tüm bunların ardından, işin merkezine inmeye ne dersiniz?
Yıldırım ya da şimşek olayları, çevrelerinde bulunan havayı 30.000 dereceye kadar ısıtırlar. Bu ısınma ise yalnızca saniyenin milyonda biri kadar kısa sürede gerçekleşir. Bu kadar kısa sürede bu denli ısınan hava ise hemen genleşir ve genişler. Ani şekilde genişleyen ve genleşen hava normal atmosfer basıncının yaklaşık 100 katı kadar yüksek bir basınçla birlikte ses hızından daha da hızlı olan ses dalgalarını yaymaya başlar. İşte söz konusu ses dalgaları canlılar tarafından bir çeşit patlama ya da gürleme gibi algılanır. Hatta uçakların ses hızını geçtikleri zaman yarattıkları gürültüye benzer olarak gök gürültüsünün de bu çeşit bir niteliğe sahip olduğu belirtilebilir.
Aslında şimşek çakması ya da yıldırım düşmesi de münferit olaylar değildirler. Seri şekilde yaşanan gelişmeler sonucu bu olaylar olurlar. Yıldırım düştükten sonra yaşanan ilk gök gürültüsü, ikinci gök gürültüsüne göre daha etkisizdir. Çünkü ilkinde ortaya çıkan elektrik akımı ikincisinden daha düşüktür. Ne zaman ki yıldırım düşüşe geçer ve ikinci olay meydana gelir, o zaman ortaya çıkan gürültü de artar.
Bu konuya dair ilginç bir de not iletilebilir. Yıldırım düşmesi ya da şimşek çakmasının ardından gök gürültüsü belli bir süre sonra duyulur. İşte bu aradaki süre saniye cinsinden ölçülürse ve toplam saniye 3’e bölünürse, aradaki uzaklığın da kilometre cinsinden bulunabileceği ortaya çıkar. Bu olaylar sırasında gök gürültüsü ses hızı ile ulaşmakta, şimşek ya da yıldırım ışık hızı ile ulaşmaktadır. Uzaklık hesabı da bunlara dayanılarak yapılır.
Son not: Herhangi bir gök gürültüsü, normal şartlar altında en fazla 24 kilometrelik bir mesafeden duyulabilir. Daha fazla olan mesafelerde söz konusu sesin ulaşması mümkün değildir.
