Günümüzde zorlu yaşam koşulları yalnızca yetişkinleri değil çocukları da etkiliyor. Dünya çapındaki araştırmalara göre her 5 çocuktan birisi teşhis edilebilir bir psikolojik rahatsızlığa sahip. Yalnızca 2015 yılında Türkiye’de 2.1 milyon çocuğa depresyon tanısı kondu. Buna ek olarak herhangi bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşme imkanı bulamamış fakat depresyon belirtilerine sahip olan birçok çocuk olduğu da bilinen bir gerçek ve bu durum rakamların çok daha yüksek olduğunu gösteriyor. Son zamanlarda İngiltere’deki çocuklarda sıklıkla görülen TSSB belirtileriyle ilgili yazımızda tablonun ne kadar korkutucu olduğunu göstermiştik.
Çocuklarda Görülen Psikolojik Problemlerde Erken Müdahalenin Önemi
Aileler toplumdan dışlanma kaygısı, mental sağlık, kültürel bariyerler gibi konularda genel bir bilgi eksikliği yaşıyorsa çocuklarının ne zaman yardıma ihtiyacı olduğunu anlamakta zorluk çekebiliyorlar. Ebeveynlerden bazıları çocuklarının psikolojik yardıma ihtiyacı olup olmadığından tam olarak emin olamadıkları için harekete geçemiyorlar. Bazı aileler ise ekonomik problemler, psikolojik yardım almanın pahalı olması ya da bulundukları yerde çocukları için psikolojik destek alabilecekleri bir uzmanın olmaması gibi sebeplerden de çocuklarına psikolojik yardım sağlamakta zayıf kalabiliyorlar.
Ebeveynler için düşünülebilecek en kötü deneyimlerden biri de çocuklarının davranışlarının altında yatan nedenleri bilemeden, aylarca hatta yıllarca bir ilerleme kaydedemeden onlara yardım etmeye çalışmaktır. Özellikle küçük yaştaki çocuklar dil becerileri yeterince gelişmediği için duygularını ifade etmekte de zorluk çekerler. Böyle durumlarda çocuklarımıza yapabileceğimiz en büyük yardım, ihtiyaçları olan desteği alabilmeleri ve sağlıklı bir yetişkinliğe adım atabilmeleri için bir uzman ile görüşmelerini sağlamak olacaktır.
Çocuklarda görülen psikolojik hastalıklarda erken teşhis; madde kullanımı, derslere devamsızlık, ergenlikte oluşabilecek kimlik problemleri ve intihar gibi ciddi sonuçları önlemek noktasında da son derece önemlidir. Çocuklarda görülen davranış bozukluklarında erken teşhis ayrıca, aile ile olan iletişimin güçlendirilmesine ve aile üyeleriyle derin bağların kurulabilmesine de olanak sağlar.
Çocuğunuzun Psikolojik Desteğe İhtiyacı Olabileceğini Gösteren Belirtiler
Eğer çocuğunuzla iletişim kurmakta güçlük çekiyorsanız ya da psikolojik desteğe ihtiyacı olup olmadığından emin olamıyorsanız aşağıda profesyonel destek gerektirebilecek bazı problemli davranış örneklerini görebilirsiniz;
• Çocuğun başka insanlara ya da hayvanlara karşı saldırgan davranışlar göstermesi
• Sıklıkla öfke nöbetleri geçirmesi
• Çevredeki eşyalara zarar vermesi
• Yaptıkları hatalar için başkalarını suçlaması
• Kurallara uymayı reddetmesi
• Sıklıkla derslerde devamsızlık yapılması
• Alt ıslatma (özellikle 5 yaş ve sonrasında devam ediyorsa)
• Yeme ve uyku düzeninde belirgin değişiklikler olması
• Yatma saati geçmesine rağmen düzenli olarak uyanık kalmak
• Eşyaları arasında kendisine ait olmayan / çalıntı objelerin bulunması
• Okula ve ev ödevlerine uyum sağlamakta güçlük yaşanması
• Sosyal durumlara uyum sağlamakta düzenli olarak güçlük yaşanması
Eğer siz de çocuğunuzda bu tür davranışları gözlemliyorsanız vakit kaybetmeden bir çocuk gelişimi uzmanıyla görüşmekten çekinmeyin. Psikolojik destek alan kişilerle ilgili doğru sanılan yanlışlar'da da bahsettiğimiz gibi çocuk ve ergen gelişimi konusunda uzmanlaşmış psikologlarla yapacağınız düzenli görüşmeler hem çocuğunuzun yaşadığı psikolojik problemlerin çözümlenmesine hem de aile bağlarınızın kuvvetlenmesine yardımcı olacaktır.
Çocuklarda Görülen Psikolojik Problemlerde Erken Müdahalenin Önemi
Aileler toplumdan dışlanma kaygısı, mental sağlık, kültürel bariyerler gibi konularda genel bir bilgi eksikliği yaşıyorsa çocuklarının ne zaman yardıma ihtiyacı olduğunu anlamakta zorluk çekebiliyorlar. Ebeveynlerden bazıları çocuklarının psikolojik yardıma ihtiyacı olup olmadığından tam olarak emin olamadıkları için harekete geçemiyorlar. Bazı aileler ise ekonomik problemler, psikolojik yardım almanın pahalı olması ya da bulundukları yerde çocukları için psikolojik destek alabilecekleri bir uzmanın olmaması gibi sebeplerden de çocuklarına psikolojik yardım sağlamakta zayıf kalabiliyorlar.
Ebeveynler için düşünülebilecek en kötü deneyimlerden biri de çocuklarının davranışlarının altında yatan nedenleri bilemeden, aylarca hatta yıllarca bir ilerleme kaydedemeden onlara yardım etmeye çalışmaktır. Özellikle küçük yaştaki çocuklar dil becerileri yeterince gelişmediği için duygularını ifade etmekte de zorluk çekerler. Böyle durumlarda çocuklarımıza yapabileceğimiz en büyük yardım, ihtiyaçları olan desteği alabilmeleri ve sağlıklı bir yetişkinliğe adım atabilmeleri için bir uzman ile görüşmelerini sağlamak olacaktır.
Çocuklarda görülen psikolojik hastalıklarda erken teşhis; madde kullanımı, derslere devamsızlık, ergenlikte oluşabilecek kimlik problemleri ve intihar gibi ciddi sonuçları önlemek noktasında da son derece önemlidir. Çocuklarda görülen davranış bozukluklarında erken teşhis ayrıca, aile ile olan iletişimin güçlendirilmesine ve aile üyeleriyle derin bağların kurulabilmesine de olanak sağlar.
Çocuğunuzun Psikolojik Desteğe İhtiyacı Olabileceğini Gösteren Belirtiler
Eğer çocuğunuzla iletişim kurmakta güçlük çekiyorsanız ya da psikolojik desteğe ihtiyacı olup olmadığından emin olamıyorsanız aşağıda profesyonel destek gerektirebilecek bazı problemli davranış örneklerini görebilirsiniz;
• Çocuğun başka insanlara ya da hayvanlara karşı saldırgan davranışlar göstermesi
• Sıklıkla öfke nöbetleri geçirmesi
• Çevredeki eşyalara zarar vermesi
• Yaptıkları hatalar için başkalarını suçlaması
• Kurallara uymayı reddetmesi
• Sıklıkla derslerde devamsızlık yapılması
• Alt ıslatma (özellikle 5 yaş ve sonrasında devam ediyorsa)
• Yeme ve uyku düzeninde belirgin değişiklikler olması
• Yatma saati geçmesine rağmen düzenli olarak uyanık kalmak
• Eşyaları arasında kendisine ait olmayan / çalıntı objelerin bulunması
• Okula ve ev ödevlerine uyum sağlamakta güçlük yaşanması
• Sosyal durumlara uyum sağlamakta düzenli olarak güçlük yaşanması
Eğer siz de çocuğunuzda bu tür davranışları gözlemliyorsanız vakit kaybetmeden bir çocuk gelişimi uzmanıyla görüşmekten çekinmeyin. Psikolojik destek alan kişilerle ilgili doğru sanılan yanlışlar'da da bahsettiğimiz gibi çocuk ve ergen gelişimi konusunda uzmanlaşmış psikologlarla yapacağınız düzenli görüşmeler hem çocuğunuzun yaşadığı psikolojik problemlerin çözümlenmesine hem de aile bağlarınızın kuvvetlenmesine yardımcı olacaktır.
