Chipageddon Skaldalı

Oyun konsolları, cep telefonları, bilgisayar parçaları ve hatta otomobiller gibi elektronik kullanan ürünlerde bir süredir stok sıkıntısı yaşanıyor. Bunun temel sebebi, 'Chipageddon' olarak da bilinen mikroçip üretimi ve tedariğindeki sıkıntılar.

Bunun sebeplerinden biri pandemi süreci. Virüs için alınan önlemler sonucunda fabrikalarda üretim yavaşladı. Özellikle 2020 başında Uzakdoğu'da üretim durma noktasına gelmişti ve bu, şu aralar piyasaya çıkacak ürünleri önemli ölçüde etkiledi. Aynı zamanda insanların eve kapanması sonucu elektronik her türlü ürüne talep arttı. Ek olarak 2020'nin üçüncü çeyreğinde otomobil satışlarının beklenenden fazla artması da işin tuzu biberi oldu.



Chipageddon'un bir de jeopolitik sebepleri var. 2020 ve öncesinde ABD'nin Çin menşeili teknoloji firmalarına sınırlamalar koyması birçok Çinli firmanın ve özellikle 5G altyapısı üzerine çalışan Huawei'nin erkenden stok yapmak amacıyla fazladan sipariş vermesine sebep oldu. Bunun yanında mikroişlemci üretiminin %83'ü, Bellek üretiminin de %70'i de Tayvan ve Güney Kore'de yapılıyor. Çin'in bölgede baskısını arttırması da diğer devletleri acil önlem almaya itiyor.

Şubat sonunda ABD Başkanı Joe Biden, Chipageddon için 100 günlük bir arz-talep tespiti yapılması hakkında emirname yayınladı. Bunun sonucunda Amerikan firmalarına 37 Milyar Dolara kadar yardım bekleniyor. Ayrıca ABD dışında yapılan yarıiletken üretiminin ABD'ye kaydırılması da söz konusu. TSMC, ABD'ye 12 Milyar dolarlık bir yatırımla yarıiletken tesisleri açacak, onun dışında da diğer firmalardan yeni tesisler bekleniyor. Ancak bu tesislerin tam kapasitede üretime geçmesinin yıllar süreceği düşünülürse üretim açısından çözüm yakın gözükmüyor.

Peki Chipageddon'un hayatımıza etkileri neler olacak? En önce elektronik ürünlerdeki stok sıkıntısı devam edecek, bazı ürünlerin fiyatı artacak. Özellikle de küçük ölçekteki üreticilerin bu krizden daha çok etkileneceği aşikar. Bunun dışında yeni Otomobiller piyasaya daha geç çıkacak, veyahut siparişler daha geç gelecek.