Dağılımı
Bitki doğal olarak sadece Türkiye’de yayılış gösterir.
Genel bilgiler
Gövdesi dik, ağsı kaba tüylü ve 30 ila 35 cm uzunluğundadır. Kök odunsudur. Yapraklar kaşıksı, soluk yeşil renkli, ağsı tüylü ve kenarları dümdüzdür. Taban yaprakları çiçeklenme zamanı kurumuş olur. Alt gövde yaprakları 3 ila 3,5 cm uzunluğunda sapa sahiptir. Orta ve üst yapraklar sapsızdır. Çiçek başı tektir ve gövdenin ucundadır. Çiçekler sarı renklidir. Kapçık dikdörtgensidir. Sorguç saman ila morumsu renklidir.
Gözlem
Kayalık alanlarda görülür. Nadir bir türdür. Başiskele ilçesinde gözlemlenmiştir.
Yaygın adları
Duman sarıbaşı.
Çiçek zamanı
Mayıs-Temmuz ayları.
Yükseklik
600-1000 metre arası.
Etimoloji
Cins adı Yunanca
sentor (κένταυρος) kelimesinden gelmektedir ve adını Sentor Chiron’dan (
Χείρων) almıştır. Antik çağ kaynaklarında üst tarafı insan alt tarafı at olan yaratıklara çok sayıda atıf vardır ve bunların en meşhuru Chiron’dur. Chiron, insanoğluna tıp tanrısı Aesculapius üzerinden şifalı bitkileri öğretmiş ayrıca Hercules’in zehirli oku ile alınan bir yarayı da peygamber çiçeği ile tadavi etmiştir. Homeros, ünlü Akalı savaşçı Akhilleus’un de hocası olan Chiron’u eczacılığın babası olarak niteler ve onun şifalı bitkileri kullandığını kaydeder. Plinius ise eczacılık ve botanik bilimlerinin Chiron’a atfedildiğini yazmaktadır. Plutarkhos, Hellas’ın Magnezya şehrinde yaşayanların eczacılık konusunda hünerli olmalarını, onların Chiron’un soyundan gelmeleri ile açıklar. Tür adı Latince “Faik
Yaltırık’a” anlamına gelir. 1930 – 2016 yılları arasında yaşamış İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Türk bitki bilimcidir. Alttür adı ise Latince “Hayri
Duman’a” anlamına gelir. Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Türk bitki bilimcidir.
Fotoğrafları
