ABD Başkanlık seçim sonuçları için dünyanın gözü kulağı Amerika'dan gelecek açıklamalara çevrildi. ABD'de kimin kazanacağı merak edilen konular arasında yerini aldı. Amerika tarihinin en yüksek katılımlı seçimi olarak lanse edilen 2020 ABD Başkanlık Seçimi, Koronavirüs nedeniyle yüksek oranda posta yoluyla gerçekleşti. Associated Press (AP) haber ajansının yayınladığı resmi olmayan seçim sonuçlara göre ABD Başkanı Trump, West Virginia eyaletinde rakibi Biden'i yendi. ABD'de başkanlık seçimlerinin yanı sıra 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi'nin tümü ve Senato'nun üçte biri için de seçim yapıyor. Türkiye'nin yakından tanıdığı Kuzey Carolina Senatörü Lindsey Graham, Demokrat rakibi Jaime Harrison'a karşı Senato'daki koltuğunu korumayı başardı.
Ekli dosyayı görüntüle 515
07.40
Seçimin en kritik eyaletlerinden Florida'da oyların yüzde 98'i sayıldı. Buna göre; Trump yüzde 51.3'le 29 delegeyi hanesine yazdırmak üzere. Seçimde ilk el değiştiren eyaletin ise Arizona olma ihtimali var. Arizona'da oyların yüzde 73'üne göre Biden, Trump'ın epey önünde. Biden'ın oy oranı yüzde 53.6, Trump'ın ise 45.1.
07.20
AP'nin öngörülerine göre Joe Biden, Batı Yakası'nı silip süpürdü. Beklendiği üzere 55 seçici kurul üyesi bulunan California'yı Biden kazandı. Yedi delegeli Oregon ve 12 delegeli Washington eyaletleri de Biden'ı Amerikan Başkanı olarak görmek istiyor. Doğu Yakası'nın kuzeyindeki New Hampshire eyaletini de kazanan Biden, seçici kurul delege sayısını 209'a çıkardı.
Tahminlere göre; Donald Trump ise 10 delegeli Missouri'yi, dört delegeli Idaho'yu ve altı delegeli Utah'ı da alarak seçici kurul üye sayısını 118'e yükseltti.
Ekli dosyayı görüntüle 516
06.50
ABD'de başkanlık seçimlerinin sonuçları yavaş yavaş belli olurken bahis şirketleri Trump'ın ikinci kez Beyaz Saray'a gitme ihtimalini yükseltti. BBC'nin haberine göre; Betfair, Trump'ın seçilme olasılığını yüzde 60'a çıkarırken, Biden'ı yüzde 40'a çekti. İngiltere merkezli Smarkets Exchange de Trump'ın yeniden kazanma şansını yüzde 39'dan yüzde 65'e yükseltti. Biden'ın kazanma ihtimali de yüzde 61'den yüzde 35'e geriledi.
06.30
ABD'de başkanlık seçimlerinin yanı sıra 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi'nin tümü ve Senato'nun üçte biri için de seçim yapıyor. Türkiye'nin yakından tanıdığı Kuzey Carolina Senatörü Lindsey Graham, Demokrat rakibi Jaime Harrison'a karşı Senato'daki koltuğunu korumayı başardı.
Trump'ın Senato'da sadık bir müttefiki olan Graham, Başkan'la dış politika konularında zaman zaman ayrışıyor. Graham'ın Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyindeki terör hedeflerine karşı başlattığı harekâtlara da karşı çıkmıştı.
06.00
Donald Trump, Kansas eyaletinde ipi göğüslemiş gibi görünüyor. Oyların yüzde 75'i sayılmış durumda ve Trump yüzde 53.6 ile seçici kurul delege sayısını 98'e yükseltti. Biden'ın oy oranı ise yüzde 44.3'te kaldı.
05.45
ABD'de 59. başkanlık seçimlerinin yanı sıra yapılan Senato ve Temsilciler Meclisi seçiminde sandalye dağılımı belli olmaya başladı. Amerikan basınında yer alan haberlere göre, şu ana kadar Senato'da Demokratlar sandalye sayısını 43'e, Cumhuriyetçiler 37'ye yükseltti. Temsilciler Meclisi'nde ise Cumhuriyetçiler 73 sandalye ile üstünlük sağlarken Demokratların sandalye sayısı 54 oldu.
05.35
Associated Press haber ajansının sabaha karşı yayınladığı son tahminlere göre Biden 131, Trump ise 92 delegeyi hanesine ekledi.
Adayların büyük oranda kazanmasının beklendiği eyaletler ve delege sayıları şu şekilde:
Donald Trump: Kuzey Dakota (3), Güney Dakota (3), Nebraska (3), Wyoming (3), Indiana (11), Batı Virginia (5), Kentucky (8), Arkansas (6), Güney Carolina (9), Oklahoma (7), Mississippi (6), Alabama (9), Tennessee (11), Louisiana (8)
Joe Biden: New York (29), Maryland (10), New Jersey (14), Illinois (20), Vermont (3), Virginia (13), New Mexico (5), Colorado (9) Connecticut (7), Massachussets (11), Rhode Island (4), Delaware (3), Washington D.C. (3)
Hürriyet Washington Muhabiri Razi Canikligil canlı yayında yaptığı açıklamalarda, "Bazı sandık çıkışı sonuçları geldi, onları açıklıyayım önce, Florida'da anket sonucu 7 milyon oy kullanılmış ve orada Trump önde götürüyor ama buna postayla gönderilen oylar dahil değil. Forida’daki sandık çıkışı anketlerde şu anda Trump : 4,041,888 (+157,090) Biden: 3,884,798. Biden seçmenleri ağırlıklı olarak oylarını önceden gönderdiler. Seçim, sandık başına göre Trump'ın önde götürmesi bekleniyordu. Arizona'da Trump'ın 49 bin oy üstünlüğü var ama orada saat şu anda çok erken. Bu seçimde Michigan ve Wisconsin büyük ihtimalle Biden'a gidecek. İki eyalette oy farkı yüzde 7-8 civarında ama Biden'a yetmiyor bu bir eyalet daha kazanması lazım. Florida'yı kaybeden bir Trump'a Beyaz Saray'a giden bütün yollar kapanır" dedi
SANDIKTAN İLK SONUÇLAR VE BİLGİLER GELİYOR
ABD başkanlık seçimlerinde sandıkta oy kullanma işlemi, geleneğe uygun olarak New Hampshire eyaletindeki iki köyde gece yarısından itibaren başladı.
Kanada sınırı yakınındaki Dixville Notch ve Millsfield köylerindeki seçmenler, yerel saatle 24.00'ten itibaren oy kullanmak için sandık başına gitti.
Küçük nüfuslu köylerde oy verme işlemi hızla sonuçlanırken sandıklar açıldı. Dixville Notch kasabasında kullanılan 5 oyun tamamını Demokrat Parti adayı Joe Biden kazandı. Millsfield'de ise Cumhuriyetçi Parti adayı Başkan Donald Trump 16 oy kazanırken Biden 5 oyda kaldı.
ABD SEÇİM SONUÇLARI NE ZAMAN AÇIKLANACAK?
Seçim sonuçları için net açıklanma tarihi belirsizliğini korurken, geçtiğimiz seçim dönemlerinde ABD'nin Batı Yakası'ndaki eyaletlerde sandıkların kapanmasıyla birlikte TSİ 07.00 civarında sonuçlar netleşmeye başlıyordu. 2008 seçimlerinde kesin sonuçlar tam bu saatte, 2012'de ise 15 dakika sonra gelmişti.
2016'daki en son seçimlerde ise Donald Trump, Pennsylvania'yı kazanana kadar sonuçlar netleşmemiş ve ancak bu eyaletten TSİ 09.35'te sonuçlar geldiğinde kazandığı kesin olarak ilan edilmişti.
ANKETLERDE BİDEN ÖNDE
Seçimler öncesi anketlerdeki son durum yakından takip edilirken 2016'dan bu yana anketlerin güvenilirliği de kamuoyunda soru işareti olarak görülüyor.
ABD'nin önde gelen siyasi analiz sitelerinden "Real Clear Politics"in ulusal bazdaki tüm anketlerin ortalamasını derlediği anket sonuçlarına göre, Biden, ülke geneli anketlere göre yarışı Trump'ın 7,4 puan önünde götürüyor.
Seçimin asıl kaderini belirleyecek kritik eyaletlerde de Biden, daha küçük farklarla da olsa Trump'ın önünde gözüküyor.
DELEGE SAYISI ÖNEM ARZ EDİYOR
3 Kasım Salı günü yapılacak başkanlık seçimlerinde seçmenler, esas olarak destekledikleri partinin delegelerine oy veriyor.
ABD'de "Delegeler Kurulu" (Electoral College) adı verilen bu sistemde her eyalete farklı ağırlıklarla dağıtılmış toplam 538 delege belirleniyor. Bu sayının yarıdan 1 fazlasına yani 270 delegeye ulaşan aday, başkan olmaya hak kazanıyor.
Burada toplamda daha fazla oy alan değil, daha fazla delegeye ulaşan kişinin başkan olması, eyaletler arasındaki dengenin gözetildiği Amerikan siyasal sisteminin dikkat çekici özelliklerinden biri olarak biliniyor.
2016'daki son seçimleri kazanan Trump, 304 delegeye ulaşmış ancak rakibi Hillary Clinton, Trump'tan yaklaşık 3 milyon daha fazla oy almıştı.
BAZI EYALETLER SEÇİMDE ÖNEM ARZ EDİYOR
ABD’nin eyaletleri coğrafik olarak farklı saat diliminde yer aldığı için, oy kullanma işlemi farklı saatlerde gerçekleşiyor, bu durum bazı eyaletlerde oy durumunu önemli hale getirerek seçim sonucunda anahtar rol oynayan eyaletleri belirliyor. Bir diğer önemli kıstas ise eyaletlerin sahip olduğu delege hakkı, örneğin California eyaletinin 55 delege çıkartma hakkı bulunuyor.
HER ZAMAN EN FAZLA OYU ALAN KAZANMIYOR
ABD'de Başkanlık Seçimleri, iki aşamalı olarak yürütülüyor. ABD halkı sandığa giderek kayıtlı oldukları eyaletin Seçiciler Kurulu'na göndereceği delegelere oy veriyor. Halkoyuyla seçilen delegeler de başkan ve başkan yardımcısını seçiyor. Seçici Kurul'da 538 delege bulunuyor ve başkan seçilmek için adaylardan birinin toplamda en az 270 delegeye sahip eyaletler seçimini kazanması gerekiyor. Önemli olan delege sayısı olduğundan ülke genelinde en fazla oyu kazanan adayın başkan seçilemediği durumlar da oldu. Demokrat Parti'nin başkan adayı Hillary Clinton, 2016 yılında ülke genelinde Donald Trump'tan yaklaşık 3 milyon daha fazla oy almasına karşın yeterli delege sayısına sahip olamadığı için seçilememişti.
BİDEN YUNAN VE ERMENİ LOBİSİNE YAKINLIĞIYLA BİLİNİYOR
Demokrat Parti adayı Joe Biden, Yunanistan lobisine yakınlığı ve Türkiye aleyhine yaptığı açıklamalardan dolayı iki kez özür dileyen bir siyasetçi olarak biliniyor. Geçmişte yaptığı sayısız gaftan dolayı pot kırmaya yatkın bir aday olan Biden, diğer yandan seçildiği takdirde sözde Ermeni Soykırımı tasarısını benimseyeceğini de açıklamıştı.
Ekli dosyayı görüntüle 515
07.40
Seçimin en kritik eyaletlerinden Florida'da oyların yüzde 98'i sayıldı. Buna göre; Trump yüzde 51.3'le 29 delegeyi hanesine yazdırmak üzere. Seçimde ilk el değiştiren eyaletin ise Arizona olma ihtimali var. Arizona'da oyların yüzde 73'üne göre Biden, Trump'ın epey önünde. Biden'ın oy oranı yüzde 53.6, Trump'ın ise 45.1.
07.20
AP'nin öngörülerine göre Joe Biden, Batı Yakası'nı silip süpürdü. Beklendiği üzere 55 seçici kurul üyesi bulunan California'yı Biden kazandı. Yedi delegeli Oregon ve 12 delegeli Washington eyaletleri de Biden'ı Amerikan Başkanı olarak görmek istiyor. Doğu Yakası'nın kuzeyindeki New Hampshire eyaletini de kazanan Biden, seçici kurul delege sayısını 209'a çıkardı.
Tahminlere göre; Donald Trump ise 10 delegeli Missouri'yi, dört delegeli Idaho'yu ve altı delegeli Utah'ı da alarak seçici kurul üye sayısını 118'e yükseltti.
Ekli dosyayı görüntüle 516
06.50
ABD'de başkanlık seçimlerinin sonuçları yavaş yavaş belli olurken bahis şirketleri Trump'ın ikinci kez Beyaz Saray'a gitme ihtimalini yükseltti. BBC'nin haberine göre; Betfair, Trump'ın seçilme olasılığını yüzde 60'a çıkarırken, Biden'ı yüzde 40'a çekti. İngiltere merkezli Smarkets Exchange de Trump'ın yeniden kazanma şansını yüzde 39'dan yüzde 65'e yükseltti. Biden'ın kazanma ihtimali de yüzde 61'den yüzde 35'e geriledi.
06.30
ABD'de başkanlık seçimlerinin yanı sıra 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi'nin tümü ve Senato'nun üçte biri için de seçim yapıyor. Türkiye'nin yakından tanıdığı Kuzey Carolina Senatörü Lindsey Graham, Demokrat rakibi Jaime Harrison'a karşı Senato'daki koltuğunu korumayı başardı.
Trump'ın Senato'da sadık bir müttefiki olan Graham, Başkan'la dış politika konularında zaman zaman ayrışıyor. Graham'ın Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyindeki terör hedeflerine karşı başlattığı harekâtlara da karşı çıkmıştı.
06.00
Donald Trump, Kansas eyaletinde ipi göğüslemiş gibi görünüyor. Oyların yüzde 75'i sayılmış durumda ve Trump yüzde 53.6 ile seçici kurul delege sayısını 98'e yükseltti. Biden'ın oy oranı ise yüzde 44.3'te kaldı.
05.45
ABD'de 59. başkanlık seçimlerinin yanı sıra yapılan Senato ve Temsilciler Meclisi seçiminde sandalye dağılımı belli olmaya başladı. Amerikan basınında yer alan haberlere göre, şu ana kadar Senato'da Demokratlar sandalye sayısını 43'e, Cumhuriyetçiler 37'ye yükseltti. Temsilciler Meclisi'nde ise Cumhuriyetçiler 73 sandalye ile üstünlük sağlarken Demokratların sandalye sayısı 54 oldu.
05.35
Associated Press haber ajansının sabaha karşı yayınladığı son tahminlere göre Biden 131, Trump ise 92 delegeyi hanesine ekledi.
Adayların büyük oranda kazanmasının beklendiği eyaletler ve delege sayıları şu şekilde:
Donald Trump: Kuzey Dakota (3), Güney Dakota (3), Nebraska (3), Wyoming (3), Indiana (11), Batı Virginia (5), Kentucky (8), Arkansas (6), Güney Carolina (9), Oklahoma (7), Mississippi (6), Alabama (9), Tennessee (11), Louisiana (8)
Joe Biden: New York (29), Maryland (10), New Jersey (14), Illinois (20), Vermont (3), Virginia (13), New Mexico (5), Colorado (9) Connecticut (7), Massachussets (11), Rhode Island (4), Delaware (3), Washington D.C. (3)
Hürriyet Washington Muhabiri Razi Canikligil canlı yayında yaptığı açıklamalarda, "Bazı sandık çıkışı sonuçları geldi, onları açıklıyayım önce, Florida'da anket sonucu 7 milyon oy kullanılmış ve orada Trump önde götürüyor ama buna postayla gönderilen oylar dahil değil. Forida’daki sandık çıkışı anketlerde şu anda Trump : 4,041,888 (+157,090) Biden: 3,884,798. Biden seçmenleri ağırlıklı olarak oylarını önceden gönderdiler. Seçim, sandık başına göre Trump'ın önde götürmesi bekleniyordu. Arizona'da Trump'ın 49 bin oy üstünlüğü var ama orada saat şu anda çok erken. Bu seçimde Michigan ve Wisconsin büyük ihtimalle Biden'a gidecek. İki eyalette oy farkı yüzde 7-8 civarında ama Biden'a yetmiyor bu bir eyalet daha kazanması lazım. Florida'yı kaybeden bir Trump'a Beyaz Saray'a giden bütün yollar kapanır" dedi
SANDIKTAN İLK SONUÇLAR VE BİLGİLER GELİYOR
ABD başkanlık seçimlerinde sandıkta oy kullanma işlemi, geleneğe uygun olarak New Hampshire eyaletindeki iki köyde gece yarısından itibaren başladı.
Kanada sınırı yakınındaki Dixville Notch ve Millsfield köylerindeki seçmenler, yerel saatle 24.00'ten itibaren oy kullanmak için sandık başına gitti.
Küçük nüfuslu köylerde oy verme işlemi hızla sonuçlanırken sandıklar açıldı. Dixville Notch kasabasında kullanılan 5 oyun tamamını Demokrat Parti adayı Joe Biden kazandı. Millsfield'de ise Cumhuriyetçi Parti adayı Başkan Donald Trump 16 oy kazanırken Biden 5 oyda kaldı.
ABD SEÇİM SONUÇLARI NE ZAMAN AÇIKLANACAK?
Seçim sonuçları için net açıklanma tarihi belirsizliğini korurken, geçtiğimiz seçim dönemlerinde ABD'nin Batı Yakası'ndaki eyaletlerde sandıkların kapanmasıyla birlikte TSİ 07.00 civarında sonuçlar netleşmeye başlıyordu. 2008 seçimlerinde kesin sonuçlar tam bu saatte, 2012'de ise 15 dakika sonra gelmişti.
2016'daki en son seçimlerde ise Donald Trump, Pennsylvania'yı kazanana kadar sonuçlar netleşmemiş ve ancak bu eyaletten TSİ 09.35'te sonuçlar geldiğinde kazandığı kesin olarak ilan edilmişti.
ANKETLERDE BİDEN ÖNDE
Seçimler öncesi anketlerdeki son durum yakından takip edilirken 2016'dan bu yana anketlerin güvenilirliği de kamuoyunda soru işareti olarak görülüyor.
ABD'nin önde gelen siyasi analiz sitelerinden "Real Clear Politics"in ulusal bazdaki tüm anketlerin ortalamasını derlediği anket sonuçlarına göre, Biden, ülke geneli anketlere göre yarışı Trump'ın 7,4 puan önünde götürüyor.
Seçimin asıl kaderini belirleyecek kritik eyaletlerde de Biden, daha küçük farklarla da olsa Trump'ın önünde gözüküyor.
DELEGE SAYISI ÖNEM ARZ EDİYOR
3 Kasım Salı günü yapılacak başkanlık seçimlerinde seçmenler, esas olarak destekledikleri partinin delegelerine oy veriyor.
ABD'de "Delegeler Kurulu" (Electoral College) adı verilen bu sistemde her eyalete farklı ağırlıklarla dağıtılmış toplam 538 delege belirleniyor. Bu sayının yarıdan 1 fazlasına yani 270 delegeye ulaşan aday, başkan olmaya hak kazanıyor.
Burada toplamda daha fazla oy alan değil, daha fazla delegeye ulaşan kişinin başkan olması, eyaletler arasındaki dengenin gözetildiği Amerikan siyasal sisteminin dikkat çekici özelliklerinden biri olarak biliniyor.
2016'daki son seçimleri kazanan Trump, 304 delegeye ulaşmış ancak rakibi Hillary Clinton, Trump'tan yaklaşık 3 milyon daha fazla oy almıştı.
BAZI EYALETLER SEÇİMDE ÖNEM ARZ EDİYOR
ABD’nin eyaletleri coğrafik olarak farklı saat diliminde yer aldığı için, oy kullanma işlemi farklı saatlerde gerçekleşiyor, bu durum bazı eyaletlerde oy durumunu önemli hale getirerek seçim sonucunda anahtar rol oynayan eyaletleri belirliyor. Bir diğer önemli kıstas ise eyaletlerin sahip olduğu delege hakkı, örneğin California eyaletinin 55 delege çıkartma hakkı bulunuyor.
HER ZAMAN EN FAZLA OYU ALAN KAZANMIYOR
ABD'de Başkanlık Seçimleri, iki aşamalı olarak yürütülüyor. ABD halkı sandığa giderek kayıtlı oldukları eyaletin Seçiciler Kurulu'na göndereceği delegelere oy veriyor. Halkoyuyla seçilen delegeler de başkan ve başkan yardımcısını seçiyor. Seçici Kurul'da 538 delege bulunuyor ve başkan seçilmek için adaylardan birinin toplamda en az 270 delegeye sahip eyaletler seçimini kazanması gerekiyor. Önemli olan delege sayısı olduğundan ülke genelinde en fazla oyu kazanan adayın başkan seçilemediği durumlar da oldu. Demokrat Parti'nin başkan adayı Hillary Clinton, 2016 yılında ülke genelinde Donald Trump'tan yaklaşık 3 milyon daha fazla oy almasına karşın yeterli delege sayısına sahip olamadığı için seçilememişti.
BİDEN YUNAN VE ERMENİ LOBİSİNE YAKINLIĞIYLA BİLİNİYOR
Demokrat Parti adayı Joe Biden, Yunanistan lobisine yakınlığı ve Türkiye aleyhine yaptığı açıklamalardan dolayı iki kez özür dileyen bir siyasetçi olarak biliniyor. Geçmişte yaptığı sayısız gaftan dolayı pot kırmaya yatkın bir aday olan Biden, diğer yandan seçildiği takdirde sözde Ermeni Soykırımı tasarısını benimseyeceğini de açıklamıştı.
